Religija

Za većinu osoba religija je organizovani sastav verovanja i bogusluženja koje stavljaju Boga u središte
Za neke druge pak religija označava verovanje u veći broj bogova, a postoje i osobe koje ne poseduju neku tredicionalnu veru ili religiju, već već praktikuju neku vrestu verovanja na svoj način, navezan od organizovanih religija. Ipak većina zemaljskog stanovništva veruje da je neka vrhovna sila uticala na stvaranje sveta i da ima bar donakle uticaj i na život pojedinca. Svaka religija podrazumeva više ili manje jednostavno učenje koje se odnosi na svrhu porekla svega postojećeg.
U danajšnje vreme religija je sistematizovana na primitivne religije: animizan i supernaturalizam, i svetske religije: teizam i sastavi apstraknih verovanja (teaizam, budizam).
Oraganizacije koje se javljaju unutar religije su: crkva, sekte, kult itd.
Postoje tri osnovne grupe teorije religije. Prema prvoj, religija je izum jedne (obično vladajuće) grupe kao sredstvo zaštite privilegija iste te grupe ljudi. Prema drugoj grupi teorija, religija je trajna egzistenacijalna karakteristika ljudskog bića, a prema trećoj grupi teorija je samo ljudska sklonost ka sujeverju, proizašla iz nedovoljnog poznavanja prave prirode stvari.
Dakle, religija je oblik društvene svesti u kome se prirodne i društvene sile prikazuju kao nadprirodne, nezavisne od čoveka, prirode i istorije. Svaka religija podrazumeva više ili manje jednostavno učenje koje se odnosi na suštinu, svrhu i poreklo svega postojeđeg.

2. Pojam religije

Religija je jedan od najstarijih oblika društvene svesti, koji na mističan način održava objektivni svet. Ona život ljudi održava iskrivljeno i lažno. Religiju možemo definisati i kao duhovnu povezanost jedne grupe ljudi sa nekim višim, svetim biđem, odnosno Bogom . Bog (na sanskritskom „gospodar hleba“) je ljudska zamisao o nakoj nadprirodnoj, onostranoj sili. Zato se religija shvata kao organizovani skup ili stuktura zamisli (učenja, verovanj), osećanja simbola i kultnih radnji vezanih za „onostrano“ ili „natprirodno biće“.
Iz ovoga se vidi da religija ima svoje sastavne elemente. Prvo, to su religiozna verovanja (o svemoćnom, sveznajućem, nadprirodnom biću). Drugo, to su religiozna osećanja (čitav kompleks različitih osećanja zavisnosti, odanosti, poslušnosti, strahopoštovanja). Treći element čine religiozne ritualne radnje (obredi, ceremonije, vračenja, molitve, žrtve I sl.)
Dok prva dva elementa čine pasivnu stranu religije, ovaj treći je njen aktivni element.
Četvrti element religije čine religiozni simboli preko kojih religiozni čovek prikazuje nevidljiva “nadprirodna bića” i uspostavlja vezu sa njima. Peti element je persofinikacija i institucionalizacija predhodno navedenih elemenata religije. To su religiozni funkcioneri (najpre vrači, a kasnije sveštenici) I religioyna organizacije (crkva). Preko tih elemenata čovek komunicira sa “nadprirodnim bićem”.
Ovi elementi religije nisu odvojeni i međusobno nezavisni. Naprotiv, oni čine određeno jedinstvo. Jedan drugog pedpostavlja i omogućava. Religija nije samo verovanje u natprirodne sile, već i pokušaj religioznog čoveka d aim se približi, da ih odobrovolji, da zadobije njihovu naklonost.

3. Nastanak religije

Prvi oblici religije javljaju se još u prvobitnoj ljudskoj zajednici kao posledica čovekocog uviđenja da se mnoge stvari u prirodi dešavaju i bez njegove volje i da on n ate pojave ne može da utiče niti da ih kontroliše ma koliko se trudio. Takve pojave su na primer suše, poplave, munje, gromovi i slično. Tako da je čovek došao na ideju o postojanju viših sila. Tako su u čovekovom umu nastali prvi oblici “bogova” koji su simbolizovali jedinstvene moći koje suvereno vladaju čovekovim postojanjem. Čovek je nastajao da ove više sile umilostivi molitvama i žrtvovanjem.
Pristalice teološkog tumačenja nastanka religije tvrde da je religija urođeno čoveku. Ona mu je imanentna i apriori data. Ljidi se rađaju sa religijom. Dolazeći na svet oni sa sobom donose i odrećena religiozna ubeđenja. Prema tome, religija nastaje sa nastankom čoveka i postojaće sve dok postoji svet, ljudi.
Po psihološkom shvatanju religija je nastala kao rezultat čovekovog emocionalnog odnosa prema prirodi, prema višim, natprirodnim silama. Ona je nastala kao rezultat određenih čovekovih osobina – strah, bolest, smrt i sl. Kao i shvatanje da u prirodi postoje određene više sile koje sum u nepoznate i nedostižne, ali koje određuju njegovu sudbinu. Među tim shvatanjima najpoznatije je ona koje ističe da je strah od smrti prvi i najvažniji factor nastanka bilo koje religije.
U periodu dok se još nije izvukao iz životinjskog sveta čovek nije bio religiozan. Trebalo je da prođe hiljade godina dok su iskustva i nervni sistem omoguđili čoveku da vrši prave apstrakcije i generalizacije, da pojmovno rasuđuje.
Religija ima i društveni karakter. Nastala je kao proizvod društva, kao rezultat zajedničkog života ljudi, kao rezultat predhodno nastale svesti i govora. Ona nije mogla da nastane kao rezultat individualnog rada ili svesti bilo kog pojedinca, već kao nužno društveni proizvod u procesu društvenog života . Religija nastaje, pre svega iz neznanja. Njei koreni se nalaze u velikom siromaštvu proizvodnih snaga u niskom materijalnom i duhovnom stepenu ljudskog razvoja. Poznato je da najstarije iskopine ljudskih ostataka ukazuju na religioznost ljudi u to doba. To se naročito vidi po njihovim sahranjivanju mrtvih ili odnosu prema smrti. Tako da bi s pravom mogli raći da je raligioznost ili verovanje ljudi u duhovnu ili nefizičku dimenziju postojanja ljudi u to doba objašnjava se gotovo nepostojećim poznavanjem fizičkih zakonitosti gde su opažajući promene prihvatali natprirodnim silama. Drugim rečima nastanakreligije se objašnjava primitizovanim ili njihovim ograničenim znanjem.
Međutim, kasnije, sa razvojem društva i pojavom klasa, javlja se i razvoj i drugi koren religije – klasni interesi. Zato Lenjin piše da nemoć eksplatisanih u borbi sa eksplatatorima isto tako neizbežno rađa veru veću u bolji zagrobni zivot.
U klasnom društvu, u uslovima postojanja privatne svojine nad sredstvima za proizvodnju, klasa i eksplatacije dolazi do otuđenja čoveka gotovo u svim sferama života i rada.
Religija je izraz čovekove težnje da savlada svet, da traži izlaz iz bezizlaznog stanja. Drugim rečima, religija nije samo rezultat verovanja u nadprirodne sile, već i pokušaj čoveka da savlada otuđenje prirodne i društvene sile.
Religiju bismo mogli okarakterisali kao jedan od naj kontraverznijih aspekata ljudske svesti. Kontradiktornost religije, pored ostalog, ogleda se i u njenom značaju u ulozi na prosperitet ili dobrobit ljudi. U pojedinim epahama i situacijama religija je imala pozitivan i kreativan efekat, ali je isto tako u pojedinim slučajevima njen efekat bio izrazito negativan i destruktivan. U slučajevima kada su ljudi bili vođeni suštinskim idejama religije uvek se postizao njihov prograsivan razvoj i obrnuto .

4. Razvoj i podela religije

Od nastanka pa do danas religija je prošla kroz monogobrojne faze i oblike.
Karakteristično za sve religije je shvatenje da postoje određene sile koje upravljaju svetom i pojavama u njemu, kao i varovanje da uporedo sa objektivno postojećim svetom, postoje i drugi zagrobni svet. U zavisnosti od toga kako su zamišljene te više sile “natprirodne sile”, koje upravljaju ovim svetom odnosno kako izgleda taj drugi, zagrobni svet, posojale su različite religije. Eve one međusobno imaju nešto zajedničko, ali i nešto posebno, specifično. Zajedničko svim oblicima religije je da predstavljaju nestvarni, mistični odražaj objektivno postojećeg sveta i odnosau njemu, a specifičnost je u načinu na koji su to činile.
Se religije mogu podeliti naprirodne i objavljene. U prirodne religije spadaju: animizam, toteizam, i kult prirode, a u objavljene – teizam, koji se deli na politeizam i monateizam.

4.1 Animizam

Animizam je prva faza u razvoju religije. Toje prvi oblik razmišljanja o svetu i najprimitivniji način tumačenja pojava i promena koje se u njemu dešavaju. Naziv je dobio po verovanju da je čitava priroda ( živa i naživa) ispunjena tajnim silama, duhovima, odnosno da svaki predmet, svaka pojava, ima svoju dušu.
Animizam je imao niži i viši stepen razvoja. Na nižim stepenu animizma veruje se da svaki predmet ima neku tajanstvenu silu u obliku duše koja ga pokreće. To je prva svesna indetifikacija čoveka sa prirodom, ali i prvi oblik izdiferenciranog održavanja materije i karetanju njegovoj svesti. Na višem stepenu animizma u ljudskoj mašti ti duhovi postepeno dobijaju ljudski osobine. Oni su slični čoveku. Imaju svoju volju i ćud.
Činjenica da ljudi svoju predstavu o višim silama, o božanstvima, stvaraju prema liku ovozemaljskog čoveka, kao id a njihov boravak, u svojoj mašti smeštaju u njihovu prirodu okolinu daje tim religijama prirodni karakter. Zato se one i zovu prirodne religije.
Već na ovom stepenu razvoja religija javlja se magija kao sastavni element animizma, ali će pretiti gotovo sve oblike prirodnih i objavljenih religija. Ona je jedini aktivni element religije. To je bitno s obzirom na činjenicu dagotovo sve religije, kao po pravilu, zatvaraju pasivnost, nečinjenje, gladuju, poslušnost.
Magija nema zadatak da istraćuje uzroke pojava, niti da stvaralački objašnjava svet. Ona nastaji da prirodne sile ukroti i podčini ljidima. Ona se uglavnom izražava kroz čitav system obreda, molitvi, vračanja, žrtvovanja, rituala i ceremonijama kojim se oponašaju određene prirodne pojave sa ciljem da i one izazivaju, da se desi na određeni način .
Oblici magije su brojni i raznovrsni. Oni se određuju u zavisnosti od kriterijuma koji se uzimaju za podelu. Prema karakteru svrhe koja se želi postići magija se deli na “belu” i “crnu” magiju. Ljudi nisu u stanju da sami čine čuda. Zato postoji shvatanje po kome oni prizivaju moćnija bića, koja im pomažu da učine nešto što sami ne bi mogli. Ako neki čovek ulini čudo uz pomoć Boga ili neke nebeske sile, onda je to bela magija. Ona se koristi za dobro ljudima. Za nanošenje zla i za postizanej sebičnih ciljeva čine se čuda uz pomoć đavolskih sila i to je onda crna magija. Bela magija oslobađa i pomaže ljudima od uticaja crne magije, koja je negativna i sakojom nenosi zlo, nesreću, uništenja, pa čak i smrt. Magija je umetnost vladanja određenim vidom energije koju ima svako živo biće. Svi mi nasimo istu količinu energije, samo je pitanje na koji način je koristimo. Crna magija menja sudbinu čoveka, dok bela to ne čini i to je osnovna razlika između ova dva oblika magije.
Imitativna ili hameopatska magija ili magija oponašanjem, čija je suština u verovanju ljudida se određene pojave imitiranjem mogu izazvati da se dese. Poznati su primeri nekih plemena, da pre nego što prođu u lov ili rat oni naprave od gline lik te zivotinje odnosno neprijatelja, pa ga probadaju strelom, sa namerom da i u stvarnosti to isto desi.
Repetativna magija ili magija sa ponavljanjem se zasniva na verovanju da između dve pojeve postoji određena povezanost. To znači daako su se dve pojeve jednom desile zajedno da će se to uvek tako ponavljati.
Kontagiozna magija ili magija po dodiru počiva na verovanju da stvari koje su bile spojene ostaju u trajnoj tajanstvenoj vezim čak i onda kad se fizički razdvoje. Zato se veruje da radnje koje se izvode na nečijim iseceni mnoktima, ili premenu kose ili ako mu se gazi posenci, dam u se moze naneti šteta ili da se čak može izazvati njegovasmrt.
Magijske radnje i danas izvode razne vračere bilo u ljudi izlečenja nekog bolesnika, bilo u ljudi pridobijanja nečije ljubavi i sl. Naravno da magijske radnje nemaju nikakvog efekta, sem psihološkog. Najbolji način da se to prevaziđe je obarozanje i prosvećivanje ljudi.
Na odnos magije i religije, različiti autori, gledaju različito. Neki ne prave razliku između njih, dok drugi smatraju da su to sasvim različitim fenomeni, je teže različitim ciljevima.
Iako se magija i religija mešaju, ćesto idu zajedno, između njih ipak postoje razlike. U slučaju magije podrazumeve se određena aktivnost, činjenje, delanje, a u slučaju religije podrazumeva se pokornost, podučavanje.

4.2 Totemizam

Totemizam je druga prirodna religija. To je jedan od najstarijih obika religije koji se sastiji od sisteme verovanja, rituala, propisa i običaja u čijem je srediptu kult plemenskog totema.Totemi su najčešće odrećene životinje, a nekad i biljke ili predmeti, koje su primitivni ljudi obožavali. Oni su verovali da se u totemima otelotvorila duša njihovih umrlih predaka id a ih oni čuvaju od nesreće, kao id a im donose srću u poslu i lovu, ribarstvu u sakupljanju hrane. Postoje mnoge zabrane čije kršenje ima teške posledice po počinioca. Ako je totem životinja zaštitinik plemena, ne sme se ubijati, niti jesti, jer se smatra mitskim pretkom, koji obezbeđuje povezanost članova zajednice.

4.2 Kult prirode

Kult prirode predstavlja takav oblik verovanja gde se ukazuje izuzetno poštovanje do oboževanja, onim prirodnim pojavama od kojih zavisi obavljanje delatnosti od kojih ljudi žive. Ti oblici religije pokazuju usku povezanost i sudbinsku zavisnost stočarskih i zemljoradničkih radova i plemena od prirodnih pojava.
Od mnoštvo pojava koje su obožavali, vremenom, pojedini radovi u zavisnosti od delatnosti kojom su se pretežno bavili, počinju da stvaraju odrađenu hijarahiju u poštovanju tih pojava. Tako se stvara osnova za prelazak na sledeće religiozne forme, koje su poznate pod zajedničim nazivom – teizam ili verovanje u bogove .

4.4 Teizam

Teizam nastaje na višem stepenu razvoja ljudske svesti kada ljudi stiču sposobnost za uopštavanje. Tada oni uočavaju da postoji grupa srodnih pojava u i veruju da njima upravljaju natprirodna bića, koja više ne žive u pojedinim predmetima, već žive na pojedinim neprisupačnim metima – u potocima, šumama, na planimama. Kasnije ih dižu i smeštaju čak na nebo. Tako je došlo do odvajanja neba od zemlje, zamišljenog od stvarnog. Ovako zamišljeni duhovi dobijaju naziv bogovi. Proces pretvaranja predstave o duhovima u ideju o bogovima trajao je veoma dugo i odvajao se u nekoliko faza. Zato i nastaju različite bojavljene religije. One predstavljaju rezijenu formu prirodnih religija. Nastale su sa nastankom klasnog duštva i njegovom podelom na ekspatatore i eksplatisane.
Sve ćešće se prihvataju nove religije za koje proroci tvrde da su božije objave id a će ih one spasiti teškog položaja. Dve su osnovne faze u razvoju prirodnih religija : politeizam i monoteizam.

4.5 Politeizam

Politeizam, mnogoboštvo, vera u više bogova, starija forma religije od monoteizma, a nastaje iz primitivnog toteizma i animizma persnofikacija sila i pojava prirode. Politeizam je prošao kroz dve faze: nižu i višu.
Postoje bogovi koji upravljaju prirodom, al ii bogovi koji upravljaju društvom. U svesti ljudi sazrava s hvatanje da opstanak i sudbina sveta sve više zavisi od tih otuđenih sila, koje njima upravljaju. Zato ljudi počinju te sile sve više da mistifikuju, da ih čine magičnim, zagonetnim, nevidljivim, svemoćnim.

4.6 Monoteizam

Monoteizam je religija koja je nastala od VI veka p.n.e. do VII veka n.e. U monoteističke religije spadaju: jevrejstvo, hrišćanstvo, budizam ii slam. Ove religije deluju na prostorima velikig broja nacionalnih država. Njihovi utemeljivači su Mojsije, Hrist, Buda i Muhamed.
Monoteizam je takva faza u razvoju religije kada se veruje u jednog Boga, čija je moć najveća u odnosu na ostale. To je viši stepen razvoja religije, kada se prirodno i društvena svojstva mnogih bogova prenose na jednog svemoćnog Boga. Tako se ostvaruje imaginarna personifikacija svih prirodnih i duštvenih sila, koje čovek nije uspeo da savlada, u jednom maženskom liku.
Ova faza u razvoju religije nastaje sa nastankom države, neročito velikih despotija, kada je vladao udaljen od ljudi, nepristupačan i svemoćan.
U svim monotemističkim religijama mogu se naći izvesne zajedničke karakteristike. Prva zajednička karakteristika. Prva zajednička karakteristika je već spomenuti univerzalni, nadnacionalni karakter. Druga – sve monoteističke religije su otkrivene, a to znači da su ih osnovali i utemeljili proroci, religijski i moralni reformatory kojima se, svakom ponaosob, otkrio, u duhu prikazao, Bog. Treća zajednička karakteristika – sve monoteističke religije su saterološke šro zanči da je prorok u isto vreme i spasilac, izbavitelj naroda. Četvrta zajednička karakteristika je protivčulno, asketsko i aseksualno stanovništvo koje zauzimaju sve monoteističke religije, stavljejući duhovno iznad materijalnog i telesnog, čak proglašavajući nagonei strasti zlim. Upravo ovu stranu religije oštro su kritikovali mnogi filozofi i naučnici, maću kojima su najpoznatiji Zigmund, Frojd i Fridrih Niče. Najzad sve monoteističke religije su eshatološke što znači da prema ovim religijama postoji kraj sveta.

5. Velike svetske religije

Velike svetske religije su monoteističke po svom karakteru. Nastale su u različitim vremenima in a različitim prostorima. Najstarija os tih religija je budizam.

5.1 Budizam

Budizam je religija i filozofija nastala u severoistočnoj Indiji oko 527. godine p.n.e. Osnovne budizma je Sudarta Gautama, to čijoj duhovnoj tituli, Buda je ova religija i dobila ime. Cilje budizma je dostizanja prosvetljenja ili tačnije rečeno, probuđenja. Probuđenje se može odrediti kao uviđanje istine koja se krije iza pojave strane fenomena, napuštanje i prevalizilaženje gneva, ženje i neznanja, te dostiže oslobađanje od svekolike patnje, odosno stanja blaženstva i unutrašnjeg mira, nirvana, a time i prekidanja ciklusa preporođenja. Budizam se danas može podeliti u tri velike grane: teravada, mohajana i vađjarana budizam.

5.2 Hrišćanstvo

Hrišćanstvo je jedna od tri najveća monoteističke religije i nastala je na prostoru nekadašnjeg Rimskog carstva. Religija je zasnovana pojovom Isusa Hista, siromašnog čoveka iz Nazareta u Galijeji i Njegovim osnivanjem Crkve, kao zajednice Tela Njegovog u 1. veku nove ere.

Isus Hrist je propovedao o boljem i nebeskom kračljevstvu, tako skupljajući mnogo pobornika, koji su ga smatrali mesijom. Hrišćanstvo je predstavljalo prvu univerzalističku religiju nasuprot dotadašnjim nacijonalnim religijama i propovedalo jednakost svih ljudi prad bogom: Jevreja, Grka, Rimljana, siromašnih, bogatih, žena i muškaraca. Zbog propovedanja jednakosti brzo je zavladao među siromašnima. Kao religija Hrišćanstvo se pojavilo u periodu raspada robovlasničke države, kasnije kada je postala zvanična, država religija, hrišćanstvo je vezalo svoje interese sa interesima vladajuće klase i udaljila se od idelala koje propovedaju jevanđelja. Dogmastičke rasprave, kao i političke prilike i razni interesi su doveli do toga da je danas hišćanstvo rezjedinjeno. U početku je imalo mnogobrojne sekte, ali se kasnije, uglavnom zaslugom helenistički obrazovanog jevrejskog pripadnika – Apostola Pavla, rganizovala u jedinstvenu religioznu zajednicu, crkvu . Danas se pod hrišćanstvom uglavnom podrazumevaju tri glavne deminacije: Pravoslavna, Rimakatolička i Protestanska.

5.3 Islam

Islam je monoteistička avramska religija koja potiče od učenja islmskog proroka Muhameda iz 7. veka. Zasnivala se na veri u jednog Boga (arapski: Alah), izbranost Muhameda za božijeg poslanika, predodređenost ljudske sudbine, nagradu za dobro dela i kaznu za loša, sudnji dan i vaskrsenje mrtvih. Postulati islama objavljeni su u Kuranu, svetoj knjizi islma. Kuran je pisan na arapskom jeziku i sadrži 114 sura (poglavlja). Kuran je zbirka otkrovenja koje je od Boga, a preko anđela Gavlila u pustinskoj pećini primio Muhamed. Slebdenici islama se nazivaju muslimani “oni koji se potčinjavaju” Božijoj volji. Osnovne obaveza svakog muslimana su vera u jednog Boga (Alaha) i Muhameda kao njegovog poslanika, molitva pet puta dnevno, post u mesecu ramazanu, davanje milostinje i hadžiluk (hodočašće u Meku) bar jednom u životu.

6. Savremeno društvo i religija

Religiju u savremenom društvu prete dva osnovna procesa: sekularizacija (slabljenje njenog uticaja) i process njenog reprodukavanja, pa čak i povremeno jačanja.
Proces slabljenja uticaja religije u savremenom društvu je nesporan. On se može sagedati preko svih relevatnih parametara. Brojni su faktori koji to uslovljavaju.
U savremenom društvo ostvaruju se brza i krupne promene. Revoucionalne promene u razvoju prirodnih snaga dovode i doprinose u društvenim odnosima, u društvenoj svesti, u shvatanjima ljudi u sistemu vrednosti. Napušta se stari tradiocionalni system vrednosti i uspostavlja novi. Savremeni, obrazovani čovek sve više se oslobađa tradicionalizma, konzervatizma, utrkavanja za sticanjem i uvećanjem materijalnog bogatstva, a sve više se okreće uživanjima, zabavi, kulturi. U tom smislu sve više se oslobaća religije. Naročito se oslobađa dogmatske, tradicionalne religije. Religiji se vraća samo povremeno i emotivno, a ne racionalno.
Na takvo stanje utiče i razvoj nauke koja ostvaruje neslućene rezutate. Razvoj prirodne i društvenih nauka sve više razotkriva dogmatski karakter religioznih dogmi, njihovu naivnost i neodrživost.
Naučno tumačenje sveta i pojava u njemu za savremenog čoveka je mnogo logičnije, ubedljivije i prihvatljivije od raznijih religioznih, misterioznih, kontemplativih.
Uostalo, tempo života savremenog čoveka i njegova trka za uvećavanjem bogatstva, ostavljaju mu malo vremena za kontemplediciju, što je bitno predpostavka njenog reakcionarnog karaktera.
Time se podstiče process demistifikacije otuđenih društvenih sila i postepeno solobađanje najširih slojeva stanovništva od uticaja konzervativnih i reakcionarnih religioznih ideologija, poslušnosti i pokornosti vladajućim elitama.
Ovome treba dodati i savremeni veoma razgranit i veoma intezivan system infomisanja i komuniciranja između pojedinih ljudi, kao i između pojedinih društava. Svet postaje sve više jedinstven u svojoj informativnoj povezanosti. Brzo se razmenjuju i mešaju informacije, ideje, saznjanja, culture, religije. U sudaru naprednih kultnih kultura razvijenih društava, brzo se razvijaju i napuštaju stara shvatanja, zaostale religije i culture. Čitava organizacija društvenog života savremenog društva utiče ne damo na izmenu sistema vrednosti, većina restrukturiranje društvenih grupa, a posebno na slabljenje primarnih grupa i odnosa u njima. Zog toga slabe i funkcije porodice kao primarne grupe, pa i njena relegiozna funkcija.
Repedukovanje religiozne svesti svši se, pre svega u društvima koja sun a niskom stepenu materijalnog i duhovnog razvoja. Zbog opštog siromaštva, tamo je nerazvijena nauka, nizak stepen svesti i saznanja ljudi, po opštem obrazovanju i kulturni život stanovništva.
Održanju religije doprinosi i nemoć čoveka pored otuđenim prirodnih i društvenim silama. Tu se, pre svega, misli na nemoć čoveka pored brojnim prirodnim katastrofima (poplave, suše, zemljotresi, vulkani, razne epidemije, bolesti itd.) kao in a otuđenje centre drukštvene moći – država, politika, vlast, razni oružani sukobi, ratovi, pobune. Na sve to čovek kao individual ne može bitno da utiče.
Nemoćan da se suprostavi raznim nesavladivim prirodnim i otuđenim društvenim silama čovek pribegava religiji. Tražeći u noj spas i utehu, on nastoji da naće kompezaciju za bezizlani položaj u kome se nalazi. Otuđeni čovek time nastaji da u religiji nađe duhovnu nadoknadu za izgubljeni sopstveni ljudski indetitet.
Gazenje religiozne savesti u savremenom društvu, često je indikovana nastankom i razvojem raznih pokrata i ideologija – etatizam, nacionalizma, anarhaliberalizma, malograćanska ideologija is l. Te ideologije i pokrati često se skrivaju iza religije, a religija iza nih, Ugledajući se međusobno opijaju i truju svest sve većeg broja ljudi. Religija se politizuje i sve više upliće u društveno-politički život. S obzirom na promenjene uslove religije i religija se menja. Ona napušta stare forme i metode delovanja i postaje sve više adaptibilna. Uloga raligije u savremenom društvu instrumentalizuje se preko propaganda i pridobijanje što većeg broja varnika direknim konktatima i istupima crkvanih predstavnika, izdvajanjem sve većeg broja publikacija, listova i ostalog propagadnog materijala, podsticanjem i razvojem sporske i zabavne aktivnosti među mladima, brigom za bolesne, stare, usamljene, razočarane prikupljanjem sovcijalne pomoći za ugožene, zbližavanje dece zaposlenih u inostranstu i sl .

7. Perspektivna religije

O perspektivi religije postoje različita shvatanja. U literature se najčešće navode: prvosvetiteljsko, automatističko, birokratsko i marksističko.
Prvosetiteljsko shvatenje religije polazi od činjenice da je religija nastala iz neznanja, tj. Zbog čovekove nemoći da zbog niskog stepena saznanja, svesti, iskušava, obajsni brojne pojave sa kojima se susreće u prirodi i društvu. Ovo shvatenje je oduprelo značaju ulogu u prevladavanju religiozne svesti i oformisanja nučnog pogleda na svet.
Automatističko svatenje polazi od stava je religija u socijalizmu samo ostatak starog kalsnog društva id a će po meri razvoja materijalnih proizvodnih snaga i proizvodnih odnosa biti likvidirana. Zbog toga nije potrebno da se preduzimaju bilo kakve mere i akcije za prevlađivačke religije. Ovakvo shvatanje je jako uprošćeno, pa zbog toga i neprihvatljivo.
Birokratska shvatanje u borbi protiv religije, predlaže administrativne mere. Takvo shvatenje su zastupali anarhisti, blankisti i metafizičari tipa Diringa. Anarhisti su smatrali da religija treba odjednom i nasilno učiniti Blankisi su se zalagali da se religije objavi rat id a se ona dekretom ukine, a Diring je predlagao da se religija u socijalizmu zabrani.
Marksističko shvatanje polazi od tvrdnje da je religija “izopačena svest o svetu”, da je “religiozna beda jednim delom izraz stvarne bede, a jednim delom protest protiv stvarane bede”, kao id a je ona “uzdah političkog stvaranja”.
Marksisti su smatrali da u socijalizmu religija treba da postane potpuno slobodno i privatno opredeljenje ljudi. Bitno je da društvo ne stvara organizovano materijalne i kadrvske pretpostavke za njeno održavanje i njen razvoj. Zbog toga mora doći da odvajanja crkve od države i škole .

8. Verske sekte

Verske sekte su reletivno male religiozne zajednice. Njihovi članovi najčešće potiču iz siromašnih društvenih struktura. Međutim, ima sekti u koje seslivaju članovi ii z bogatih društvenih stlukturi. Članovi pojedinih sekti, po sovcijalnom statusu, uglavnom potiču iz marginalnih društvenih grupa. Sekte su zatvorene zajednice. Uglavnom su nepristupačne za one koji nisu prošli proceduru inicijacije u članstvo. Za njih je karaktiristična intimnost odnosa i neposredni karakter između njenih pripadnika, relativno trajnost sekte kao verske zajednice, prostorna povezanost članova, monifesticija spremnosti da se pomogne drugima, odsustvo individualnih interesa i slepo pokoravanje učenju sekte.
Organizacija sekte se zasniva na malim, intimnim zajednicama, bez hijarahije, plaćenih članova, institucionalizovanje birokratije structure vlast. Verske sekte se naročito pojavljuju u perijodu velikih društvenih kriza, kada je ugožen celokupan system vrednosti i kada se napuštaju mnoge stare mere. Verskim sektama pripadaju ocobe složne meditaciji, odnosno one osobe koje žele da zavireu svoju dušu.
Danas u svetu postoji veliki broj verskih sekti. Njihov broj se teško možeutvrditi, pored ostalog i zbog toga što se neke gase, druge formiraju, dosta su zatvorene, mnoge deluju tajno i sl. Među najpoznatijim verskim sektama spadaju: “Hram naroda”, “Božija deca”, “Munijevci”, “Ceantalagija”,”Krina” .
Religioyna sekta “Božija deca”, osnovana je 1969. godine, pod vođstvom američkog pastira, Dejvida Berga. Ta sekta okuplja na hiljade vernika u SD, a ima pristalica i u nekim evropskim zemljama .
“Krina” je religija indijskog porekla koja je vrlo raširena u Severnoj Americi. Pun naziv ove sekte je “Muđunarodno udruženje za svesnost Krina”. Hinduističkog je korena i zasniva na ekstatičkom obožavanju Krine, čije ime u dolsovnom prevodu na naš jezik označava crnog, mračnog. Osnivač ovog poretka je Svami Prabosapada. Pripadnici sekte žive od prosječenja i prodaje svojih publikacija.
“Munijevsi” pripadaju verskoj sekti, koju je osnovao San Mujug iz Južne Kojeje. Pripadnici te sekte su dužni da pri ulasku sekti predaju crkvu svoju imovinu.
“ Saentologiju” je osnovao Lofajig Habard. Ta sekta se bavi primenom i kotrišćenjem filozofije koja, prema tvrdnji osnivača, omogućuje vernicima da poboljšaju svoje “komuniciranje” za “put od Boga”. Sekta skuplja pojedninke i pridobija ih za sebe tako što organizuje veoma skupe kurseve na kojima se vernici uče religioznim folozofiji, odnosno boljem komuniciranju.
Džimi Džons, osnivač sekte, “Hram naroda”, bio je dobitnik mnogih nagrada za humano delo, pa mu je dat i mandate u gradskoj vladi San Franciska. Bio jeopsednut vizijama nuklearnog rata koju je imao u mladosti. Ideja sa kojom je osnovano sektu bila je da spase jedan broj ljudi od stvarnog uništenja čovečanstva. Muđutim, paranaja koja ga je sve više opsedala učinila je da sebe vidi kao božanstvo i zbog njegovog ponašanja napustilo ga je dosta članova. Zado je Džon poveo preostale članove u Gijonu, gde je osnovao koloniju Džonstaun (Janestown) u kojoj su obitavali članovi sekte. Oni će, po Džonstovoj tvrdnji, jedini na svetu preživeti nastojeću nuklearnu katastrofu. NJegova paronija sve više je pokazivala svoje opako lice i jedan broj članova je iskoristio posetu američkog kongresmana ne bi li pokušao da pobegne iz kolonije. Naoružani Džonsovi čuvari su reagovali i četvorice “dezertera” su ubijena, a uz njih is am kongrasman . Džons je dobo znao šta ga čeka posle toga čega i neredio da svi članovi sekte popiju otrov. Zovot je izgubilo 923 ljudi, zajedno sa svim vođama. Bilo je to 18. novembra 1978. godine.

Zaključak

Vera i religija čto nije isto. Reč religija znači veza. To je veza sa Bogom i kosmičkim silama. Poja mvere neposredno u pojam religije ne ulazi. Sve religije ne traže veru. Postoje religije koje se obaziraju na veru, a postoje i religije koje se baziraju na znanjima.
Hrišćanstvo je religija koja se bazira na veri, a mnogoboštvo ili vedizam, bazira se na relevatnom znanjima koja semogu proveriti. Realnim znanjima nije potrebna vera.
Mnogo boštvo je samo nacionalni vid zajedničke za sve Arijce religije – vedizam. Mnogoboštvo je varijanta vedizma, adaptirane na korenima naroda, za nivo njegovog duhovnog i socijalnog razvoja.

L I T E R A T U R A

1. Elijade M., (1996), Vodič kroz svetske religije, Narodna knjiga, Beograd.
2. Prof. dr Petković V., (2008), Sociologija, Beograd.
3. Literatura sa interenta
http: //sr. wikipedia.org/wiki/

PROČITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:

ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE |  FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI    MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | HEMIJA I INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠĆU |  OPERATIVNI I STRATEGIJSKI    MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITIČKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RAČUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA |  SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO

preuzmi seminarski rad u wordu » » » 

Besplatni Seminarski Radovi