UTICAJ DRUŠTVENE SREDINE NA SOCIJALIZACIJU DECE

Osnovni cilj socijalizacije je afirmacija dečje ličnosti. Razvoj individualnosti svakog deteta treba da se obavlja putem njegove integracije u spletove socijalnih odnosa kakvi nastaju u dečjoj zajednici, u kojoj se polazi od činjenice da među decom postoje razlike( u ukusima, mišljenjima, stavovima, sposobnostima, načinima izražavanja itd.)
Socijalizacija je jedan zbirni pojam koji obuhvata sistem normi i pravila ponašanja koje društvo prenosi svojim članovima. U svakom društvu pojedinac mora steći svest o postojećim društvenim strukturama, o usvojenim oblicima međusobnih odnosa unutar tih društvenih struktura i o onim obrascima ponašanja koji su potpuno prihvatljivi za društvo u celini.
Društvena aktivnost čovek aje osnov socijalizacije. Čovek nije pasivni objekt i kreatura socijalizacije na koga kultura utiskuje svoj pečat. On se ne javlja samo kao produkt društvenih odnosa, već kao njihov stvaralac, aktivni učesnik. Institucije poput porodice, grupe vršnjaka, škole, radnog mesta, radija, tv-a postaju sredstva preko kojih društvo oblikuje želje, motive, vrednosti svojih članova.

UTICAJ DRUŠTVENE SREDINE NA SOCIJALIZACIJU DECE SA POSEBNIM OSVRTOM NA DECU SKLONU DEVIJANTNOM PONAŠANJU

1.2. DEFINISANJE OSNOVNIH POJMOVA

Pod pojmom društvena sredina podrazumevamo određeni društveni skup uverenja vrednosti i pogleda koji su, u većoj ili manjoj meri, zajednički svim njegovim članovima. Društvo razvija jedan kodeks socijalnih orijentacija koje su u funkciji osmišljavanja i pružanja osećaja stabilnosti, koji može proisteći iz istovetnih iskustava.

Socijalizacija je termin kojim se često u novijoj psihijatrijskoj i pedagoško- psihološkoj literaturi označava proces izgrađivanja čovekove ličnosti. Pod socijalizacijom se podrazumevaju svi uticaji društva i njihovih jedinica( skupina, institucija) na pojedinca kojima se on priprema na preuzimanje svih društvenih uloga koje mu pripadaju i kojima on stvara svoju ličnost, razvija svoj individualitet.

U svakodnevnom jeziku devijantnost znači skretanje sa prihvaćenog puta. Devijantno ponašanje je je svako ljudsko ponašanje koje u znatnoj meri odstupa, odnosno krši društvene norme jedne zajednice i izaziva društvene reakcije neodobravanja.

1.3. PORODICA I SOCIJALNO PONAŠANJE DECE

Prema savremenim teorijskim viđenjima, socijalizacija dece u porodici podrazumeva dvosmerni proces: uticaj roditelja i drugih članova porodice na dete, ali i uticaj deteta na roditelje. To znači da dete nije objekt koji pasivno prima uticaje određenih agensa socijalizacije, već kroz interakciju sa drugima aktivno utiče na ishode vlastite socijalizacije. Akcenat je, dakle, na procesima samoregulacije, odnosno sposobnosti deteta da utiče na sopstveno ponašanje, umesto da reaguje mehanički na spoljašnje uticaje. Ključno pitanje koje se ovde postavlja jeste: kako dete doživljava uticaje porodične sredine, s obzirom na činjenicu da isti uticaji nemaju isto značenje za svako dete. Poznato je da porodični odnosi imaju različite uticaje na decu u zavisnosti od toga kako su oni viđeni iz pespektive deteta. Doživljaj roditeljskih postupaka prema detetu odražava se na to kako dete doživljava sebe, a to povratno utiče na kasnije tumačenje njihovih postupaka. Dakle, reč je o „lancu“ međusobnih uticaja, važnost subjektivnog tumačenja ponašanja roditelja prema detetu i činjenice da roditelji i dete iste postupke različito doživljavaju. Ovim se otvara pitanje usaglašavanja zajedničkih značenja, što podrazumeva ostvarivanje dijaloga između roditelja deteta u cilju međusobne spoznaje ličnih, odnosno specifičih značenja sa kojima roditelj i dete stupaju u interakciju.
Roditelji, braća, sestre i ostali članovi porodice, za dete su uzor ljudskog društva i odnosa u njemu. Svoja iskustva sa prvim osobama među kojima se našlo, njihove međusobne odnose i postupke, dete u većoj ili manjoj mer generalizuje, tj. proširuje i na druge ljude.

Visoka povezanost između odnosa mladih sa roditeljima i sa vršnjacima znači da su mladi koji imaju skladne odnose sa roditeljima obično i sa drugovima u dobrim odnosima , dok oni koji imaju izvesnih problema u odnosu sa roditeljima češće dolaze u sukob i sa prijateljima.

Među osnovne zahteve koji treba da budu zadovoljeni u odnosu roditelja prema deci jeste ljubav bez koje nema skladnog razvoja mladih i njihove socijalizacije. Odnos roditelja prema deci jedan je najrasprostranjenijih faktora uticaja na razvoj i formiranje mlade ličnosti.Od kvaliteta tih odnosa, od mnjihove moralno- društvene vrednosti i vaspitne opravdanosti u velikoj meri tavisi vaspitanost dece. Deformacije u odnosu roditelja pema deci imaju negativan uticaj na psihički život, mentalno zdravlje i ponašanje dece. Uticaj porodice je nezamenljiv, ona ostvaruje permanentniji i dugotrajniji uticaj od svih ostalih društvenih faktora i najprisutniji je učesnik u celokupnom procesu oblikovanja mlade ličnosti i usmeravanja njenog ponašanja.

1.4. UTICAJ VRŠNJAKA NA SOCIJALNI RAZVOJ DECE

Koliko god su odrasli važni za određivanje granica dečjem ponašanju i stvaranje povoljne atmosfere za razvoj socijalnih odnosa, prisustvo vršnjaka omogućava da se praktično uvežba i usvoji pridžavanje ovih granica, a socijalni odnosi obogate i razviju.

Među različitim činiocima koji utiču na razvoj dece vršnjaci imaju značajnu ulogu, što je naročito izraženo u periodu školovanja. A dečji razvoj nisu važne samo prve godine kada roditelji, a naročito majka, imaju nesumnjivo presudni značaj, već i kanije godine u kojima su deca i mladi izloženi različitim uticajima , uključujući i uticaj vršnjaka.

Za razliku od prvih godina života kada kada su deca pre svega usmerena ka članovima porodice, već oko četvrte godine počinju da se interesuju za svoje vršnjake, da bi tokom školskog perioda vršnjaci postali veoma značajni i uticajni.

Kada se govori o vršnjacima kao faktoru socjalizacije, najčešće se misli na decu i mlade približno istog hronološkog uzrasta koji imaju zajednička interesovanja, sličan način života i koji vrše određene uticaje jedni na druge. Ovaj termin se koristi u vrlo širokom značenju tako što obuhvata određene uzrasne kategorije mladih čiji pripadnici ne moraju biti u direktnom kontaktu ali za pojedince predstavljaju referentnu grupu; skupine mladih koji povremeno dele isti prostor , mada se mnogi od njih međusobno ne poznaju i ne komuniciraju ; neformalne grupe čiji članovi imaju određene kontakte i učestvuju u zajedničkim aktivnostima , kao i bliske prijateljske odnose zasnovane na uzajamnoj privlačnosti i uvažavanju.
Međutim, s obzirom na to da se deca istog hronološkog uzrasta razlikuju međusobno u pogledu intelektualnih, socijalnih i fizičkih sposobnosti, preciznije određenje vršnjačkih odnosa obuhvata one socijalne odnose čije učesnike karakteriše jednakost u ogledu razvojnog nivoa i socijalnog statusa, što znači da članovi vršnjačkih grupa mogu biti istog uzrasta ali i ne moraju.

Za razliku od odnosa sa odraslima, koji je prevashodno jednosmeran( odrasli utiču na dete), odnosi među vršnjacima su recipročni( pojedinac prima uticaje svojih drugova ali istovremeno i on utiče na njih). U društvu vršnjaka mladi stiču socijalno iskustvo i socijalne veštine , razvijaju osetljivost za druge i njihove potrebe, uče se da sarađuju i brinu o drugome, osamostaljuju se u odnosu na odrasle.U okviru vršnjačkih odnosa, posebno značajnu ulogu u socioemocionalnom razvoju imaju njihovi bliski prijatelji. Kroz prijateljstvo koji predstavlja odnos zasnovan na slobodnom izboru, uzajamnoj privlačnosti, poverenju i lojalnosti, mladi dobijaju podršku, stiču sigurnost i samopouzdanje, zadovoljavaju potrebu za pripadanjem i afektivnom vezanošću.

Neostvarena bliskost sa vršnjacima može dovesti do osećanja nesigurnosti i inferiornosti, do nerealne slike o sebi i drugima, do nepoverenja u druge ljude.
Nemogućnost ostvarivanja bliskosti sa vršnjacima i neprihvaćenost od strane vršnjaka predstavljaju za mlade jedan od važnih izvora nezadovoljstva sopstvenim životom. Međutim, treba istaći da odnosi među vršnjacima nisu idilični i bez problema, kao i da efekti vršnjačkih uticaja nisu uvek pozitivni i socijalno poželjni. Interakcija sa vršnjacima može biti nezrela, opterećena nesigurnošću i strahom od odbacivanja, što za posledicu može imati nekritičko prihvatanje uticaja vršnjaka. Ovakvom reagovanju su više sklona emocionalno nestabilna i nesamopouzdana deca, nedovoljno omiljena među vršnjacima, koja su zarad podrške vršnjaka spremna na kršenje društvenih normi, kao i na postupke koji nisu u skladu sa njihovim autentičnim potrebama i željama.

1.5. SOCIJALIZACIJA DECE U VRTIĆU

Nudeći detetu društveni okvir širi od onog koji je do tada poznavalo , vrtić omogućava da se njegovo socijalno iskustvo širi i sazreva. U dodiru s drugim članovima grupe ono ima mnogo bolje prilike da upozna svoje mogućnosti nego u porodici, gde mu je po pravilu obezbeđen privilegovan položaj. U grupi vršnjaka dete je okruženo sličnima sebi, sa kojima može da se upoređuje i identifikuje baz rizika da se oseća inferiorno. Ugled, koji stiče među njima i položaj u grupi, više zavisi od njegovog ponašanja i sposobnosti. U dodiru sa odraslima dete je često prezaštićeno ili njihovim odnosima nedostaje spontanost zbog čega nema odgovarajuću povratnu informaciju koja bi sledila kao reakcija na njegovo ponašanje. Međutim, dete sve to nalazi u društvu vršnjaka, što ga osposobljava za snalaženje u najraznovrsnijim društvenim situacijama. U grupi se najbolje uči samopoštovanje bez potcenjivanja drugih, kao i njihovo uvažavanje bez potčinjenosti i zavisnosti od njih.
Učenje oblika socijalnog ponašanja je od male koristi ako se dee oseća nesigurno i nije steklo poverenje u svoju društvenu sredinu. Sasvim je pogrešno u takvim situacijama svesti problem na nedostatak „ kulturnih navika“ i učiti decu kako da postupaju u određenim situacijama. Pre svega treba preduzeti sve mere da se dete među vršnjacima oseća dovoljno sigurno i prihvaćeno tako da poželi da sa njima razvija prijateljske odnose.
U procesu uključivanja u vaspitnu grupu dete prolazi kroz više faza. Pvih dana dolaženja u vrtić važno je obezbediti prijatne utiske i pozitivna iskustva, što će uticati da se kod njega izgrade odgovarajući stavovi i želja da ponovo dođe. Iso tako, njemu je potrebno da već na početku uspostavi prijateljski odnos sa vaspitačem da bi mogao takve odnose da gradi i sa ostalom decom u grupi. Otuda prvi korak vaspitača u socijalizaciji treba da bude obezbeđivanje uslova da se dete opusti, stekne poverenje u svoju okolinu i oseća dobro u vrtiću, a sa te osnove će biti lakše graditi složenija socijalna svojstva i odnose.
Disciplina u dečijem vrtiću ima prvenstveno cilj da osigura ostvarivanje prava svakog člana vaspitne grupe i uskladi njihove međusobne odnose i povezana je sa njihovim prihvatanjem pravila življenja u zajednici. Zahvaljujući njihovom doslednom isticanju deca otkrivaju da postoje ograničenja u mogućnostima da slobodno ispolje svoje impulse, isto kao i u načinima da izraze svoje emocije. Da bi se osećala kao ravnopravni članovi grupe deca trebaju da usvoje pravila ponašanja koja im omogućavaju da žive u skladu sa svojom društvenom sredinom.
Socijalizam je pojam, koji se naročito vezuje za period od školskog uzrasta, mada ona počinjwe već ranije. Stadijum rane socijalizacije traje od sedme godine i presudnu ulogu imaju porodica, dečji vrtić. Osnovni vid delatnosti je igra kroz koju dete stiče navike, elementarne delatnosti, usvaja norme ponašanja. Socijalizacija podrazumeva život u grupi, rad i igru u grupi. U tom stvaranju šireg kontakta deca uspostavljaju različite odnose. Svet socijalnih a pre svega ekonomskih i kulturnih odnosa predstavljaju sredinu u kojoj čovek jedino može razviti i zadovoljstvo svoje potrebe.

1.6. POJAVNI OBLICI DEVIJANTNOG PONAŠANJA

Pošto je porodica važan faktor koji utiče na vasptanja dece, ukratko ćemo opisati klasifikaciju stavova roditelja koji negativno deluju na razvoj ličnosti:

• neusaglašen stav roditelja- izaziva nesigurno ponašanje deteta
• suviše popustljiv stav- oblikuje razmaženo dete koje je u svojoj suštini veoma nesigurno
• preterano strog stav- takođe dete postaje nesigurno, strahuje, sputavan mu je razvoj inicijative i samostalnosti
• preterano zaštitnički stav- plašljivo, nesigurno i revoltirano dee
• hladan i nezainteresovan stav- ogleda se u nedostatku ljubavi od strane roditelja, a dete je agresivno i oseća potrebu za razaranjem i „ kidisanjem“
• stav prezaposlenih roditelja- veoma sličan prethodnom

Ovi stavovi odražavaju negativan odnos prema detetu, zbog toga je bitno naglasiti kako roditelji pozitivno deluju na razvoj ličnosti deteta.

Dobro raspoloženje i optimizam roditelja imaju izuzetno veliki značaj u vaspitanju jer se njima:

• potvrđuje ljubav prema detetu
• stvara sigurnost kod deteta da će biti zaštićeno
• omogućava da se kod deteta odstrane neprijatne misli
• čini zajednički boravak u porodici prijatnim i poželjnim
• dozvoljava da se dete ponaša pre roditeljima spontano i prirodno
• učvršćuje duhovni mir bez koga nema mentalnog zdravlja

Kao merilo da li neko dete možemo smatrati „ problem deteta “ prihvata se prisustvo ili odsustvo bilo kog simptoma poremećenog ponašanja. Razni oblici nezravog ponašanja isprepliću se u ličnosti deteta, na najrazličitije načine i bez jasne granice prelaze jedan u drugi. Vrlo ih je teško razgraničiti, međutim svaka je klasifikacija poremećaja ponašanja najčešće nesavršena. Nema čistih oblika neprilagođenog ponašanja koliko god nam se neko dete nezdravog ponašanja čini aktivnim, a drugo pasivnim.

Neprilagođeno ponašanje dece usmereno je ponekad protiv opštih normi društvenog života, osnovnih moralnih načela i pravila međuljudskih odnosa.
U sadašnjoj vaspitnoj praksi najčešće se susrećemo sa sledećim oblicima neprilagođenog ponašanja:

• stidljivo dete,
• nervozno dete,
• lenjo dete,
• agresivno dete,
• hvalisavo dete,
• dete koje laže,
• dete koje krade,
• nemirno dete,
• potišteno dete,
• tvrdoglavo dete,
• prkosno dete,
• povučeno dete,
• nametljivo dete i
• hiperaktivno dete.

1.7. POSLEDICE DEVIJANTNOG PONAŠANJA

Idealna porodična atmosfera za zdrav razvitak deteta je ona koja pruža svojim članovima osećaj sigurnosti i privrženosti, naklonosti i emocionalne uravnoteženosti i stabilnosti. Nedostatak i neostvarenje osnovnih funkcija izaziva napetost, sukobe, konflikte te se porocica javlja kao kamen spoticanja u razvoju deteta.

Za porodičnu patologiju najveći značaj ima dezorganizacija ličnosti koja se javlja pod uticajem činioca u porodici i van nje. Najizrazitiji vid dezorganizacije ličnosti se javlja u vidu vaspitne zapuštenosti, prestupnišva dece i omladine. Posebni oblici dezorganizacije ličnosti mogu biti: siledžistvo, prostitucija, narkomanija, krađa... Najveći broj devijacija vezan je za porodični život. Dezorganizacija porodične grupe javlja se u više oblika:
• u vidu nesređenih, razrivenih porodica
• u vidu nepotpunih porodica posle razvoda brakova i vanbračne porodice

Pod nesrećnim, razrivenim i nesređenim porodicama smatraju se one u kojima žive oba roditelja i deca, ali su ona ozbiljno ugrožena i razjedinjena neslogom i mržnjom.
Uzroci te porodične neprilagođenosti mogu biti dvostruke prirode:
• izazvane spoljnim činiocima ( teški stambeni uslovi, odvojen život bračnih drugova zbog posla, niske zarade, nezaposlenost...)
• okolnosti koje se sastoje u samom ponašanju roditelja i dece ( ti razlozi su uglavnom psihičke prirode- psihička, intelektualna, polna neslaganja i lična nezadovoljstva brakom i bračnim drugom)

Razriveni i nesrećni brakovi ostavljaju negativne posledice na decu. Nemogućnost dublje emocionalne identifikacije sa roditeljima unosi u mlađu ličnost osećanje nesigurnosti.
Nepotpune porodice su vrlo značajan oblik dezorganizacije. To su porodiceu kojima nedostaje jedan ili čak oba roditelja. Nedostatak roditelja redstavlja ozbiljnu smetnje za normalno i uspešno funkcionisanje porodičnog sistema. Razvod braka je takođe jedan od veoma važnih uzoraka devijacija deteta. Preko 80% vaspitno zapuštenih maloletnika potiče iz porodica u kojima deca nisu imala mogućnost da osete roditeljsku toplinu i prožive normalno detinjstvo. Po statičkim podacima deca posle razvoda pretežno pripadaju majkama. One, kao samohrane majke suočene su sa mnogim problemima vezanim za vaspitanje deteta.
Najveći broj vaspitno zapuštene dece se formira iz radničkih porodica i to gde su roditelji nekvalifikovani ili polukvalifikovani. Uzroci devijantnog ponašanja kod ove dece mogu biti dvostruki:
• u adaptaciji sa gradskom sredinom i u
• rušenju ranijih predstava kao autoritetu i vrednostima roditelja

Ekonomski razlozi takođe utiču na prestupničko ponašanje dece. Najveći broj krivičnih dela su protiv imovine.
Pored porodice veoma važan faktor od koga zavisi dalji razvitak dečje ličnosti jeste škola i vrtić. Pošto je dete dospelo do tog uzrasta, ono provodi od prilike polovinu svoga budnog stanja u pedagoškim ustanovama. To je razloh zbog čega njen uticaj dolazi odmah posle uticaja porodice u detinjstvu svakog pojedinca. Dete se prvi put susreće društvenom disciplinom koji su znatno drugačiji od discipline i autoriteta u porodici u kojoj je i dobilo prve lekcije takve vrste.
Dete u školi ili u vrtiću u kontaktu sa vršnjacima veoma često ispoljava razne oblike devijantnog ponašanja, čiji uzroci najčešće proizilaze iz nesređenih porodičnih odnosa i prilika. Da ne bi došlo do većih posledica značajnu ulogu imaju učitelji, odnosno vaspitači, kao i roditelji.

PREDMET ISTRAŽIVANJA

Da bismo došli do saznanja o uticaju društvene sredine na socijalizaciju dece sa posebnim o posebnim osvrtom na decu sklonu devijantnom ponašanju, potrebno je izvršiti empirijsko istraživanje i doći do empirijskih podataka o stavovima roditelja o uticaju društvene sredine na socijalizaciju njihove dece.

PROBLEM ISTRAŽIVANJA

Problemom uticaja društvene sredine na socijalizaciju dece pedagozi se bave od davnina. Svi pojedinci imaju potrebu za određenim normama ponašanja, čak i ko nameravaju da ih naruše, te norme su zapravo zajedničko saznanje orijentacije; društvo preko svojih različitih institucija mora posredovati u sprovođenju tih normi i orijentacija. Zato se pred nama našao problem ovog istraživanja: u kojoj meri i na koji način društvena sredina utiče na socijalizaciju dece i na problem uticaja društvene sredine na nastanak devijacije kod dece i socijalizaciju dece koja su sklona devijantnom ponašanju. Problem koji smo postavili pred nas je izuzetno aktuelan i potrebno je izvršiti istraživanja kako bi se došlo do pravog stanja o uticaju društvene sredine na socijalizaciju dece sa posebnim osvrtom na decu sklonu devijantnom ponašanju.

CILJ I ZADACI ISTRAŽIVANJA

Ciljem istraživanja je potrebno jasno definisati šta se namerava postići projektom istraživanja. U našem slučaju cilj istraživanja je utvrditi na koji način i u kojoj meri društvena sredina utiče na socijalizaciju dece i način na koji utiče na proces socijalizacije kod dece koja su sklona devijantnom ponašanju, i na pojavu devijacije kod dece.

Zadaci istraživanja:

1. Utvrditi značajnost razlika u mišljenjima roditelja o uticaju društvene sredine na socijalizaciju dece.
2. Utvrditi značajnost razlika u mišljenjima roditelja o uticaju vršnjaka na socijalizaciju dece.
3. Utvrditi značajnost razlika u mišljenjima roditelja o uticaju porodičnih odnosa na nastanak devijantnosti kod dece.
4. Utvrditi značajnost u mišljenjima roditelja o uticaju aktivnosti van vrtića na socijalizaciju dece.
5. Utvrditi značajnost razlika u mišljenjima roditelja o uticaju pola dece na njihovu socijalizaciju.
6. Utvrditi da li je vaspitač bitan faktor u procesu socijalizacije dece.
7. Utvrditi da li vršnjaci utiču na devijantno ponašanje kod dece.

HIPOTEZE ISTRAŽIVANJA

Na osnovu cilja i zadataka istraživanja postavili smo sledeće opšte hipoteze:

Društvena sredina utiče na socijalizaciju dece
Društvena sredina utiče na devijantno ponašanje kod dece.

Na osnovu cilja i zadataka našeg istraživanja, moguće je postaviti sledeće posebne hipoteze:

1. Pretpostavlja se da vršnjaci utiču na socijalizaciju dece.
2. Pretpostavlja se da pol dece utiče na njihovu socijalizaciju.
3. Pretpostavlja se da vannastavne aktivnosti utiču na socijalizaciju dece.
4. Pretpostavlja se da sportske aktivnosti utiču na socijalizaciju dece.
5. Pretpostavlja se da porodični odnosi utiču na devijantno ponašanje dece.
6. Pretpostavlja se da vršnjaci utiču na pojavu devijantnosi u ponašanju dece.

METODE, TEHNIKE I INSTRUMENTI ISTRAŽIVANJA

Da bismo izvršili proveru postavljenih hipoteza u ovom istraživanju koristili smo metode anketiranja, odnosno instrument anketni upitnik. Upitnik je osmišljen tako da sadrži 15 pitanja zatvorenog tipa i objašnjenje kako treba odgovoriti na pitanja. Pitanja se postavljaju u pisanoj formi i odgovori se daju u pisanoj formi. Uz svako pitanje ponuđeni su odgovori, a roditelji treba da zaokruže jedan od ponuđenih. Od roditelja se očekuju iskreni odgovori o odnosima unutar porodice i njihovi stavovi o uticaju društva na proces socijalizacije kod dece.

UZORAK ISTRAŽIVANJA
Za potrebe istraživanja uzet je namerni uzorak.. Osnovni statistički skup iz koga smo izabrali statističke jedinice za uzorak istraživanja čine roditelji čija deca pohađaju vrtić „Ljuba Stanković“ u Beočinu. Upitnik popunjava 20 roditelja starosne dobi od 25-30 godina.

KALENDAR ISTRAŽIVANJA
Istraživanje će biti obavljeno 13.03.2008.

ZAKLJUČAK

Na osnovu teorijskog saznanja nameće se zaključak da je proces socijalizacije ličnosti složen i delikatan proces. U tom procesu primarnu ulogu ima porodica, vršnjaci, vrtić( škola), i društvena sredina.
Najdelikatniji odnos u procesu socijalizacije za razvoj zdrave ličnosti je odnos između roditelja i deteta. Porodica daje i omogućuje detetu onoliko koliko je zdrava i jedinstvena celina, a to je samo onda dovljno ako oba roditelja umeju i mogu da pruže dovoljno ljubavi svom detetu, pružajući mu pomoć i podršku u svakom trenutku. Dete ne bira porodicu već je zatiče.Odmah posle uže domaće sredine po značaju dolaze socijalni doživljaji sa vršnjacima. Tu će dete imati prilike da se navikne na kritiku, na potrebu da se prilagođava, da usvaja i tuđa mišljenja. Dete tada stiče intezivno iskustvo u vezi sa prilagođavanjem društvenoj sredini u kojoj je ono ravnopravno. Dete mora da nađe svoje mesto u društvu, mora da nauči da aktivno i stvaralački sarađuje s drugima.
Dete tokom odrastanja i tokom procesa razvijanja vlastite ličnosti nailazi na brojne poteškoće. Ako ne postoji dobra saradnja između deteta, roditelja i institucija u kojima dete boravi, može doći do problema koji se manifestju u raznim vidovima otuđenja od porodice i upadanja u „grupe“ sklone devijantnom ponašanju. Problemi devijantnog ponašanja su svakako društveni problemi, ali su takođe i problemi obrazovanja. Društvo pokušava da eliminiše delikventno, devijantno, rušilačko ponašanje, između ostalog, i putem obrazovanja i socijalizacije.

Nesumnjivo da su porodica i, vršnjaci i institucije u kojime dete boravi u našem društvu primerene vaspitne grupe i da su njihovi uticaji izvanredno značajni za razvoj i ponašanje dece. Vaspitanje je prioritetno društvena obaveza i zadatak za ostvarivanje zadatka društvo je dužno da osposobi porodicu i pedagoške institucije za uspešno obavljanje njihove edukativne funkcije i stvori što povoljniji materijalni i društveni položaj dece u našem društvu.

LITERATURA

1. Milošević,N. (2004): Porodica i socijalno ponašanje dece, u knjizi Knežević-Florić, O.(2007): OSNOVE SOCIJALNE PEDAGOGIJE, I izdanje, Savez pedagoških društava Vojvodine, Novi Sad, 90-98

2. Kamenov,E.(2006):OPŠTA METODIKA:VASPITNO OBRAZOVNI RAD U DEČJEM VRTIĆU, četvrto izdanje, Dragon, Novi Sad

3. Joksimović,S.(2004):Porodica i socijalno ponašanje dece, u knjizi Knežević-Florić, O.(2007):OSNOVE SOCIJALNE PEDAGOGIJE, I izdanje, Savez pedagoških društava Vojvodine, Novi Sad, 105-107

4. Koković,D.( 1982 ) : Socijologija obrazovanja, Fiziološki fakultet , Institut za socijologiju i filozofiju, Novi Sad, str. 29

5. Grandić,R.(2001):PORODIČNA PEDAGOGIJA,Univerzitet u Novom Sadu, Filozofski fakultet Novi Sad

6. Prodanović, Lj.(1998): DETE HOĆE, A VI?, četvrto izdanje, Narodna biblioteka Srbije, Beograd

PROCITAJ / PREUZMI I DRUGE SEMINARSKE RADOVE IZ OBLASTI:

ASTRONOMIJA | BANKARSTVO I MONETARNA EKONOMIJA | BIOLOGIJA | EKONOMIJA | ELEKTRONIKA | ELEKTRONSKO POSLOVANJE | EKOLOGIJA - EKOLOŠKI MENADŽMENT | FILOZOFIJA | FINANSIJE |  FINANSIJSKA TRŽIŠTA I BERZANSKI    MENADŽMENT | FINANSIJSKI MENADŽMENT | FISKALNA EKONOMIJA | FIZIKA | GEOGRAFIJA | INFORMACIONI SISTEMI | INFORMATIKA | INTERNET - WEB | ISTORIJA | JAVNE FINANSIJE | KOMUNIKOLOGIJA - KOMUNIKACIJE | KRIMINOLOGIJA | KNJIŽEVNOST I JEZIK | LOGISTIKA | LOGOPEDIJA | LJUDSKI RESURSI | MAKROEKONOMIJA | MARKETING | MATEMATIKA | MEDICINA | MEDJUNARODNA EKONOMIJA | MENADŽMENT | MIKROEKONOMIJA | MULTIMEDIJA | ODNOSI SA JAVNOŠCU |  OPERATIVNI I STRATEGIJSKI    MENADŽMENT | OSNOVI MENADŽMENTA | OSNOVI EKONOMIJE | OSIGURANJE | PARAPSIHOLOGIJA | PEDAGOGIJA | POLITICKE NAUKE | POLJOPRIVREDA | POSLOVNA EKONOMIJA | POSLOVNA ETIKA | PRAVO | PRAVO EVROPSKE UNIJE | PREDUZETNIŠTVO | PRIVREDNI SISTEMI | PROIZVODNI I USLUŽNI MENADŽMENT | PROGRAMIRANJE | PSIHOLOGIJA | PSIHIJATRIJA / PSIHOPATOLOGIJA | RACUNOVODSTVO | RELIGIJA | SOCIOLOGIJA |  SPOLJNOTRGOVINSKO I DEVIZNO POSLOVANJE | SPORT - MENADŽMENT U SPORTU | STATISTIKA | TEHNOLOŠKI SISTEMI | TURIZMOLOGIJA | UPRAVLJANJE KVALITETOM | UPRAVLJANJE PROMENAMA | VETERINA | ŽURNALISTIKA - NOVINARSTVO

preuzmi seminarski rad u wordu » » » 

Besplatni Seminarski Radovi

SEMINARSKI RAD