Filozofija i teologija Svetog Avgustina | SEMINARSKI RAD IZ FILOZOFIJE

OSTALI SEMINARSKI RADOVI IZ FILOZOFIJE

Još...

Život Svetog Avgustina

Sa književnog i teološkog stanovišta ime Svetog Avgustina se ističe i dominiralo je zapadnom filozofskom misli sve do XIII vijeka. Da bi se razumio tok misli u srednjem vijeku, poznavanje Avgustina je suštinski značajno.
Avgustin je rođen u Tagasti, u provinciji Numidiji, 13. novembra 354. godine naše ere. Otac Patricije mu je bio paganin, a majka, sv. Monika, hrišćanka. Dječak je učio latinski jezik i aritmetiku kod učitelja iz Tagaste. Nije volio grčki jezik, koji je počeo da uči kasnije, ali su ga privlačile homerske poeme. Oko 365. godine Avgustin prelazi u grad Madauru, veliko pagansko mjesto, i tu stiče znanja iz latinske književnosti i gramatike. Godine 370., kada mu je umro otac, koji je u međuvremenu postao katolik, Avgustin započinje studije retorike u Kartagi. Razuzdan život tog velikog grada, opsceni obredi kultova sa istoka, kao i činjenica da je Avgustin bio čovjek živih i žestokih strasti, doveli su ga do raskida sa moralnim idealima hrišćanstva. Ubrzo uzima ljubavnicu, s kojom je živo više od deset godina i dobio sina.
Ubrzo nakon čitanja Ciceronovog djela Hortenzije, koje je preobratilo mladićev duh u pravcu traganja za istinom, Avgustin je prihvatio učenje manihejaca (manihejstvo potiče iz Perzije i bilo je spoj perzijskih i hrišćanskih elemenata). Činilo mu se da manihejstvo nudi racionalno izlaganje istine, jer zastupa dualističku teoriju prema kojoj postoje dva krajnja načela, načelo dobra (načelo svjetlosti, Bog ili Ormuzd), i načelo zla (načelo mraka, Ariman). Čovjekova duša, koja je sastavljena od svjetlosti, jeste djelo dobrog načela, dok je tijelo, sastavljeno od grube materije, djelo zlog načela. Ovaj sistem bio je prihvatljiv za Avgustina jer je u osnovi bio materijalistički, a Avgustin još nije bio u stanju da zamisli mogućnost postojanja nematerijalne stvarnosti.
Odvojen od hrišćanstva i moralno i intelektualno, Avgustin se vraća u Tagastu 374. godine, gdje predaje gramatiku i latinsku književnost godinu dana, a zatim otvara školu retorike u Kartagi. Tamo živi sa svojom ljubavnicom i sinom, a u tom periodu dobiva i nagradu za poeziju, te objavljuje svoje prvo prozno djelo - O lijepom i prikladnom. Boravak u Kartagi traje do 383., a onda, pred odlazak u Rim, Avgustinu se desilo nešto značajno. Zadavali su mu brige neki problemi na koje manihejci nisu mogli da odgovore: na primjer, problem izvora izvjesnosti u ljudskom znanju, razlog zašto su dva načela u vječnom sukobu itd. Pošto je ugledni manihejski biskup, po imenu Faust, došao u Kartagu, Avgustin je odlučio da potraži rješenje za svoje teškoće. Iako je Faust bio prijateljski raspoložen čovjek, Avgustin u njegovim riječima nije našao intelektualnu satisfakciju. Zato je njegova vjera u manihejstvo već bila poljujana kada je krenuo u Rim. Avgustinje odlučio da ode u Rim zato što su se studenti u Kartagi loše ponašali i teško ih je bilo kontrolisati, a nadao se uspješnijoj karijeri u carskoj metropoli. U Rimu je Avgustin otvorio školu reorike, a u Milanu 384. godine; napuštajući Rim, izgubio je najveći dio svoje vjere u manihejstvo. Sada ga je privlačio akademski skepticizam, iako je zadržao nominalnu pripadnost manihejstvu i zastupao manihejski materijalizam.
U Milanu je Avgustin počeo da više promišlja o hrišćanstvu, i to zahvaljujući propovijedima
0 Svetom pismu koje je držao sv. Ambrozije, milanski biskup. Iako je bio spreman da ponovo postane katekumen, još uvijek nije bio ubijeđen u istinitost hrišćanstva. U isto vrijeme njegova majka je željela da se oženi nekom pouzdanom djevojkom, međutim Avgustin uzima drugu ljubavnicu na mjesto Adeodatove majke, s kojom se rastavio zbog braka koji je trebao da uslijedi. U to vrijeme je čitao neke "platonske" rasprave u latinskom prevodu, najvjerovatnije Plotinove Eneade. Efekat novoplatonizma bilo je oslobođenje od okova materijalizma, što je olakšalo njegovo prihvatanje ideje o nematerijalnoj stvarnosti. Usto, plotinska koncepcija zla kao lišenosti a ne nečeg pozitivnog ukazala mu je na mogućnost da problem zla može da se riješi i bez manihejskog dualizma. Novoplatonizam je u ovom periodu omogućio Avgustinu da shvati razložnost hrišćanstva, i on je ponovo počeo da čita Novi zavjet, posebno poslanice Svetog Pavla. A pošto mu je novoplatonizam sugerisao ideju kontemplacije o duhovnim stvarima - mudrost u intelektualnom smislu, Novi zavjet mu je pokazao da je nužno voditi život u skladu s mudrošću.
Pošto je bolovao od lakše plućne bolesti, to mu je bio izgovor da se povuče iz profesorske službe. Odlazi u Kasicijk, gdje čitanjem, razmišljanjem i razgovorima sa prijateljima nastoji da postigne bolje razumijevanje hrišćanske vjere, upotrebljavajući pojmove i teme uzete iz novoplatonske filozofije. Iz ovog perioda povučenosti datiraju mnoga njegova djela. Vrativši se u Milano, Avgustin počinje djelo DeMusica. 387. godine na Veliku subotu krstio ga je Sveti Ambrozije. Ubrzo nakon toga planira povratak u Afriku. Njgova majka umire u Ostiji, a u jesen 388. odjedrio je za Afriku.
Vrativši se u Tagastu, Avgustin osniva malu monašku zajednicu. U Kasicijaku Avgustin je odlućio da se nikad ne ženi ali nije namjeravao ni da se zaredi: kad se to desilo bilo je protiv njegove želje. Biskup iz Hipa odredio ga je za sveštenika prilikom jedne posjete tom lučkom gradu, 391. godine. Biskup je želio Avgustinovu pomoć, pa se ovaj preselio u Hip i tamo osnovao manastir. Godine 395/6. Avgustin je posvećen za pomoćnog biskupa Hipa, a ubrzo osniva još jedan manastir unutar svoje rezidencije. Kada je Valerije, biskup u Hipu, umro 396. godine, Avgustin postaje biskup i na tom položaju ostaje do smrti. To je značilo da je morao da se nosi sa problemima upravljanja dijecezom u kojoj je donatistički raskol uzeo maha. Iako se htio posvetiti molitvama i studiranju, Avgustin se revnosno borio protiv donatista, propovijedajući, raspravljajući i objavljujući antidonatističke spise.
Godine 400. Avgustin počinje da piše jednu od svojih najvećih rasprava, djelo De Trinitate u petnaest knjiga, koje je dovršeno 417. U međuvremenu, protiv donatista su bili izdati carski edikti, pa je oko 411. godine Avgustin svoju pažnju usmjerio na jednu drugu grupu protivnika, na pelagijance. Pelagijevo odstupanje sastojalo se u prenaglašavanju uloge ljudske volje u čovjekovom spasenju i u umanjivanju uloge milosti, čime je negiran istočni grijeh. Pelagije je pokušao svoju herezu da potkrijepi citatima iz Avgustinovog djela De libero arbitrio, ali biskup je u ostalim djelima u potpunosti razjasnio svoj stav. Nezadovoljan antipelagijskom polemikom, Avgustin počinje 413. godine da piše De civitate dei (završeno 426.), u dvadeset dvije knjige, što je jedno od najvećih i najčuvenijih njegovih djela.
Osjećajući da neće živjeti još dugo, Avgustin se pobrinuo 426. godine za budućnost svoje dijaceze i za svog nasljednika imenovao duhovnika Eraklija. Ali Svetac nije prekinuo da piše, pa objavljuje djela koja sadrže kritički pregled njegovih rasprava. U kasno proljeće ili rano ljeto 430. godine Vandali su opsjeli Hip, a 28. avgusta za vrijeme te opsade Avgustin je umro dok je izgovarao pokajničke psalme. Nije ostavio nikakvu oporuku jer, kao jedan od božjih beskućnika, nije imao šta da ostavi.

Filozofija i teologija sv. Avgustina

Teologija sv. Avgustina

Pošto je teologija nauka o vjeri i vjerovanju, bitno je napomenuti da je Avgustin čak i prije ove podjele proglašen ocem teologije na Zapadu i jednim od velikih učitelja Crkve. Nema sumnje da je Avgustin među velikanima spisateljstva u historiji hrišćanske crkve. Ipak, nije imao posljednju riječ u katoličkoj teologiji; taj zadatak biti će prepušten Tomi Akvinskom mnogo vijekova kasnije, koji je koristio pored Biblije najčešće i Avgustinove spise.
Avgustin je u suštini bio samouk - imao je široka gledišta i znatiželjan um, kao i dubok osjećaj za razmatranje duhovnih pitanja. Svaki pokušaj da se obradi teološko učenje Avgustinovo donosi rizik pogrešne predstave, jer je on tako mnogo pisao.
Ključni termin teologije sv. Avgustina je njegov koncept Hrista kao Medijatora, čovjeka -Boga, kroz čiju ljudskost dopiremo do njegove božanske prirode.
Pored borbe sa manihejskom herezom, Avgustin se upustio u još dva teološka konflikta. Prvi su bili donatisti, sekta koja je smatrala da sakramenti nisu važeći ako ih ne daju sveštenici bez grijeha. Drugi konflikt bio je sa pelegijancima, sljedbenicima britanskog sveštenika koji je odbijao doktrinu istočnog grijeha. Kroz ove konflikte, Avgustin je izgradio svoje doktrine istočnog grijeha i božanske milosti, božanskog suvereniteta i predodređenja. Došao je do spoznaja u doktrini Trojstva koje niko od grčkih otaca nisu dostigli, a njegova teologija milosti (lat. gratia) još uvijek dominira teološkim propitivanjima.
Centralna tema u svim Avgustinovim spisima je neograničena vlast Boga i svemogući Bog milosti. Razlog ovome je njegov mukotrpan rad protiv pelagijanaca koji su praktično odbijali potrebu za milošću da bi se došlo do vječnog života. Avgustin je ovdje veoma dobro pokazao potpunu zavisnost ljudskih bića o Bogu. Zaključio je da je jedini način za ljudsko biće da izbjegne grijeh upravo milost Božja.
Za Avgustina, Božja sloboda da djeluje bez ikakve vanjske potrebe jeste milost - da djeluje u ljubavi koja je izvan ljudskog razumijevanja ili kontrole. Po Avgustinu, milost je ljubav i usluga od Boga prema ljudskim bićima. On ima slobodu da oblikuje sudbine svega što je stvorio i krajnosti dva ljudska društva, "zemaljska država" i "Božja država".
Predodređenje je teološki koncept kojim se smatra da je vječna sudbina osobe, bilo to spasenje ili prokletstvo, određena od strane Boga bez obzira na zasluge i djela te osobe. U nekim teologijama se tvrdi da Bog odlučuje o samo o onima koji će biti spaseni, a u drugima da Bog određuje i ko će biti spasen a i ko proklet. Predodređenje ima korijene u Bibliji, u konceptu odabranog naroda kojeg se drže Jevreji. Natuknica ove doktrine pojavljuju se u pisanjima Svetog Pavla, posebno u Rimljanima 8:28 - 30. Doktrina predodređenja je ponovo postala važna u kasnom srednjovjekovlju i prenijeta u teologiju ranih protestanata, posebno Džon Kalvina.
Pošto je Avgustin smatrao da samo milost Božija može pokrenuti ljude prema spasenju, pitanje kako to Bog određuje ko će biti spasen postalo je veoma važno. Avgustin je tvrdio da je samo nekolicina ljudi određena za spasenje, a samo Bog zna ko su oni. Međutim, predodređenje nije značilo da ljudska bića treba da odustanu od duhovnog uzdizanja, jer je upornost u vjeri jedan od Božjih darova ljudskoj vrsti. Crkva je u velikoj mjeri prihvatila Avgustinove tvrdnje.

Bog

Avgustinov osnovni dokaz za Božju egzistenciju je onaj iz ideje, to jest dokaz iznutra. Začetak tog dokaza je duhovno prihvatanje nužne i nepromjenjive istine koja je data svima podjednako. Ona je superiorna u odnosu na duh, koji se mijenja u svom prihvatanju istine, poimajući je nekad jasnije a nekad manje jasnije. Sama istina uvijek ostaje ista.
Vječne istine moraju da budu utemeljene u biću i odražavaju Osnov svih istina. Upravo kao što ljudske predstave odražavaju nesavršenost i promjenjiv karakter ljudskog uma u kome su zasnovane, tako i vječne istine odražavaju nužnost i nepromjenjivost Božju. Sv. Avgustin je zaista dokazivao Božje postojanje iz spoljnjeg, tjelesnog svijeta, ali njegove riječi o tome su više aluzije i opomene nego razvijeni dokazi u akademskom smislu. "Njega nije toliko zanimalo da dokaže ateistima da postoji Bog, koliko da pokaže kako svako stvaranje najavljuje Boga, živog Boga koga duša može da iskusi u sebi samoj. Ono što je njega zaista interesovalo bio je dinamičan stav duše prema Bogu, a ne konstrukcija dijalektičkih argumenata sa čisto teorijskim zaključkom. Priznati čisto intelektualnim pristankom postojanje najvišeg Bića jeste jedna stvar, a učiniti tu istinu istinski svojom jeste nešto više od toga. Duša teži ka sreći i mnogi su skloni da je traže izvan sebe: sv. Avgustin nastoji da pokaže kako stvaranje nije moglo dati duši savršenu sreću za kojom teži, ali i ukazuje na živog Boga koji mora da se traži unutar sebe".
Nadalje, komentarišući Postanje, Avgustin tvrdi da uzrok neprekidne egzistencije svakog pojedinog bića jeste moć Stvoritelja i njegova svemoćna i svevladajuća snaga, pa kada bi ta snaga ubilo koje vrijeme prestala da upravlja stvarima koje je stvorila, istog trenutka bi prestala da postoje njihove vrste i čitava priroda bi propala, on tvrdi činjenicu i nužnost Božanskog održanja svijeta. Avgustin insistira na tome da svijet stvorenja odražava i manifestuje Boga, čak i kada to čini na neodgovarajući način: "ako je išta vrijedno hvale opaženo u prirodi stvari, procijenjeno kao malo ili mnogo vrijedno to mora da se pripiše najsavršenijoj i neiskazivoj slavi Stvoritelja" . Bog, kao samopostojeće, vječno i nepromjenjivo Biće, jeste beskonačan i samim time neshvatljiv. Bog je svoje sopstveno savršenstvo, pa Njegova mudrost i znanje, dobrota i moć, jesu njegova sopstvena suština koja je bez slučajnosti.
Bog vječno zna sve stvari koje će stvoriti: On stvorene stvari ne zna zato što ih je stvorio, već ih zna prije nego što su nastale u vremenu. Bog nije učinio ništa bez znanja, On predviđa sve što će da stvori, ali Njegovo saznanje se ne sastoji od pojedinačnih akata znanja, već je to " jedna vječna, nepromjenjiva i nepogriješiva vizija" . Bog vidi čak i slobodne postupke ljudi, znajući unaprijed "šta ćemo Ga moliti i kada, koga će slušati a koga ne, i o kojem pitanju" . Bog vidi u sebi sve konačne odraze vlastite beskonačne savršenosti, pa su suštine ili rationes stvari vječno prisutne u Božanskom duhu kao Njegove ideje.
Zaključak iz ovoga jeste taj da su stvorena bića ontološki istinita utoliko ukoliko uključuju ili ukazuju na uzor u Božanskom duhu, i da je sam Bog mjerilo istine. Ova egzemplaristička doktrina je bila pod uticajem novoplatonske teorije, pa je preko Avgustina ta doktrina prešla u srednji vijek.

Filozofija Svetog Avgustina

Sveti Avgustin je pisao mnogo, uglavnom o teološkim temama. Neki polemički spisi su bili od lokalnog značaja, ali onaj dio koji se odnosi na pelagijance zadržao je svoj uticaj sve do današnjih dana. U ovom seminarskom radu će se razmatrati:
1. njegova čista filozofija, a posebno njegova teorija vremena.
2. njegova filozofija istorije, onako kako je razvija u Božjoj državi,
3. njegova teorija spasenja onako kako je izložena u borbi protiv pelagijanaca.

Sv. Avgustin se uglavnom ne bavi čitom filozofijom, ali kada to čini pokazuje veliku sposobnost. On je prvi u dugom nizu mislilaca čija su spekulativna razmatranja išla za tim da budu u saglasnosti sa Svetim pismom. Ovo se ne može reći o ranijim hrišćanskim filozofima, na primjer, kod Origena hrišćanstvo i platonizam stoje jedno pored drugoga ali se međusobno ne prožimaju. Nasuprot tome, kod sv. Avgustina originalno razmišljane u oblasti čiste filozofije postaknuto je činjenicom da se platonizam u izvjesnom pogledu ne slaže sa Postankom.
Najbolje čisto filozofsko djelo u spisima sv. Avgustina jeste Jedanesta knjiga Ispovijesti. Knjiga XI bavi se sljedećim problemom: pošto se stvaranje dogodilo onako kao što se tvrdi u Prvoj knjizi Postanka, i kao što to smatra Avgustin u polemici protiv manihejaca, ono se moralo odigrati što je moguće ranije. Ono što treba imati na umu jest da je Stvaranje iz ničega, o kome uči Stari zavjet, bila jedna ideja potpuno strana grčkoj filozofiji. Kad Platon govori o Stvaranju, on zamišlja jednu prvobitnu materiju kojoj Bog daje oblik; ovo isto važi i za Aristotela. Smatralo se da je materija vječita i da nije stvorena; samo se oblik može pripisati Bogu. Protiv ovog gledišta sv. Avgustin zastupa mišljenje da svijet nije stvoren od neke određene materije, nego iz ničega. Bog je stvorio materiju, a ne samo poredak i uređenje.
Grčko mišljenje da je Stvaranje iz ničega nemoguće vraćalo se s vremena na vrijeme i u doba hrišćanstva vodeći u panteizam. Panteizam smatra da Bog i svijet nisu odvojeni, i da je sve ono što je na svijetu dio Boga. Ovo je gledište najpotpunije razvijeno kod Spinoze, i kao takvo privlačilo je sve mistike. Avgustin, međutim, ne nalazi nikakve teškoće u ovome problemu; Postanak je jasan, i to je za njega dovoljno. Njegovo gledište o ovom pitanju bitno je za njegovu teoriju vremena.
Postavlja se pitanje zašto svijet nije stvoren ranije? Avgustinov odgovor je taj da "ranije" nije ni postojalo. Vrijeme je stvoreno onda kada je stvoren i svijet. Bog je vječit u tom smislu što je van vremena. Vječnost Boga je izuzeta od vremenskih odnosa; sve je vrijeme u njemu prisutno. Ovo dovodi Avgustina do jedne sjajne relativističke teorije vremena. Postoje, kaže on, tri vremena: sadašnjost prošlih stvari; sadašnjost sadašnjih stvari, i sadašnjost budućih stvari. "Sadašnjost prošlih stvari jeste sjećanje; sadašnjost sadašnji stvari jeste posmatranje, a sadašnjost budućih stvari jeste očekivanje".

Božja država

Kada su Goti 410. godine opljačkali Rim, pagani su pripisivali propast napuštanju starih bogova. Ovaj paganski argument tražio je odgovor, a to je bila Božja država sv. Avgustina, pisana između 412. i 427. godine. Ova knjiga je uzimala sve širi zamah i razvijala se u jednu potpunu hrišćansku shemu istorije, prošlu, sadašnju i buduću. Bila je to knjiga koja je imala ogromnog uticaja kroz cijeli srednji vijek posebno u borbi crkve sa svjetovnim vladarima.
Glavna teza ove knjige je nejasna zbog suvišnih detalja koji su pripadali Avgustinovom dobu. U jednom širem smislu riječi, zamisao o protivnosti između države ovozemaljske i države Božje za mnoge je i dalje ostala inspiracija, pa se čak i danas može izložiti jezikom koji nije teološki. Knjiga počinje razmatranjima koja su nastala povodom pljačke Rima i čiji je cilj bio da pokažu da su se u predhrišćansko vrijeme dešavale čak i gore stvari. Među paganima koji propast pripisuju hrišćanstvu bilo je, kaže Sveti Avgustin, mnogo takvih koji su za vrijeme pljačke tražili u crkvama oltare. Rimljani nisu nikada štedjeli hramove u pokorenim gradovima; u ovom pogledu pljačka Rima je bila blaža od mnogih drugih, a ovo ublažavanje bila je posljedica hrišćanstva.
U ovome svijetu isprepletene su dvije države - zemaljska i nebeska; ali će kasnije predodređeni i prokleti biti odvojeni jedni od drugih. U ovom svijetu mi ne možemo znati ko će se, čak i od naših otvorenih neprijatelja najzad naći među izabranim. Filozofi nisu odbacili obožavanje paganskih bogova, i njihove moralne pouke bile su grešne zato što su bogovi bili zli. Sveti Avgustin nije pretpostavljao da su bogovi samo legende; on je smatrao da oni postoje, ali da su đavoli. Kod pagana, Jupiterova djela znače više nego Platonovo učenje.
Avgustin prikazuje Platona sa velikom simpatijom i stavlja ga iznad svih filozofa. Svi drugi treba da se uklone pred njim: "Neka se skloni Tales sa svojom vodom, Anaksimen sa svojim vazduhom, stoici sa svojom vatrom, Epikur sa svojim atomima". Svi su oni bili materijalisti a Platon nije. Platon je vidio da Bog nije samo nešto tjelesno, nego da sve stvari dobivaju svoje biće od Boga i iz nečega nepromjenjivog. Nasuprot stoicima, koji su osuđivali svaku strast, Sveti Avgustin smatra da kod hrišćana strasti mogu da budu i uzroci vrline.
Kniga XI počinje izlaganjem prirode Božje države. Božja država je društvo odabranih. Spoznaja o Bogu dobiva se samo preko Hrista. Postoje stvari koje se mogu otkriti razumom (kao kod filozofa), ali za svako religiozno saznanje moramo se osloniti na Sveto pismo. Ono što je bilo od uticaja u ovom djelu jeste odvajanje crkve i države, koje je u sebi sadržalo prešutnu ideju da država može biti samo dio Božje države tako što će se u vjerskim pitanjima potčinjavati crkvi. Ovakvo je od tada uvijek bilo učenje crkve. Božja država sadrži malo onoga što bi bilo sasvim originalno. Eshatologija je porijeklom jevrejska, i ušla je u hrišćanstvo prvenstveno putem Knjige otkrovenja. Učenje o predestinaciji i odabiranju jeste paulinsko, iako ga je sv. Avgustin razvio na jedan potpuniji i logičniji način. Razlikovanje između svete i profane istorije sasvim je jasno izloženo u Starom zavjetu.
Sveti Avgustin je ove kalupe saobrazio hrišćanstvu, a Marks socijalizmu.

Zaključak

Sveti Avgustin je jedan od značajnijih mislilaca i teologo sve do današnjih dana. Mnogo je pisao, ali ne sa gledišta filozofa, empirijski i egzaktno, koliko su to bile njegove ideje, propovijedi i načini promišljanja. Djeluje kao dosta kontraverzna ličnost zbog svog ličnog života i pretakanja teologije u filozofiju i obratno, ali ipak otvorio je vrata za mnoga savremena problematiziranja.
Avgustin je bio teolog koji je živio sa ljubavnicom, medjutim to ga nije spriječilo da dadne svoj doprinos Crkvi i svom objašnjenju Božjeg postojanja. Prvenstveno se bio priklonio manihejcima i njihovoj dualističkoj teoriji dobra i zla, ali mu je kasnije to bilo nedovoljno. Htio je pojašnjenje o samom Stvaranju, nastanku svijeta, pa se okrenuo Svetom pismu i zadovoljio se mišljenjem da je Bog stvorio svijet, dobro i zlo i da vrijeme nije postojalo prije Postanka.
U jednom periodu bavio se teorijom predodređenja, gdje je Bog unaprijed odredio ko će biti spasen a ko proklet, bez obzira na naša stremljenja i upornost. Tu teoriju je Crkva uveliko prihvatila. Ipak, u djelu Bož'ja država, Avgustin se bavi Bogom kao idejnim konceptom koji možemo svi pronaći sami u sebi. Nije mu cilj bio da ateistima dokaže da Bog postoji, koliko da potkrijepi svoju zamisao da se sve oko nas na svijetu okreće oko Boga i vraća na duhovno.
Kad je u pitanju Avgustinova filozofija, pored manihejaca, protiv kojih se kasnije borio, oslanjao se dosta na Platona, jer jedini on nije povezivao Boga sa materijalnim, nego sa čistim duhovnim. Njegova filozofija ima tri okosnice: čista filozofija, filozofija istorije i teorija spasenja.
Avgustinovo najveće filozofsko djelo su Ispovijesti, gdje se bavi stvaranjem iz Ničega, što grčki mislioci nisu nikad mogli da pojme. Za njega, Bog je iz nematerijalnog stvorio materijalno i tada je nastalo vrijeme. Ovo je bitno za njegovu teoriju o vremenu, gdje postoje tri vremena: sadašnjost prošlih stvari; sadašnjost sadašnjih stvari, i sadašnjost budućih stvari.
Svojim razmatranjima, sv. Avgustin je doveo mnoge dogme u pitanje, ali i donio važne pojmove kako u filozofiju, tako i u teologiju. U svakom slučaju, vrijedan je razmatranja i malo dubljeg promišljanja jer se kod njega ove dvije grane neprestano isprepliću.

Bibliografija

preuzmi seminarski rad u wordu » » »

Besplatni Seminarski Radovi