IZRADA KOŠNICA ZA PČELE

Raznolikost ekosistema Srbije, čije bogatstvo florom i faunom ilustruje pristutvo 3.600 različitih biljnih vrsta, od kojih su mnoge lekovite i aromatične, ukazuje, pored ostalog, na proizvodnju velikih količina nektara kao osnovnog preduslova za razvoj pčelarstva i proizvodnju prirodnog meda u šumskim područjima Srbije. Nažalost, i pored ovoga, pčelarstvo u Srbiji još uvek nije postiglo takav stepen razvijenosti koji bi odgovarao objektivnim mogućnostima pčelarenja kod nas, već zaostaje i u odnosu na druge poljoprivredne grane.
Nesumnjivo je, dakle, da Srbija sa veoma povoljnim klimatsko-florističkim područjima, autohtonom rasom pčele - Apis melliphera carnica L., te izborom dobrih košnica i savremenom tehnologijom pčelarenja može vrlo brzo postići značajnu proizvodnju prirodnog meda. U skladu sa tim, izrađen je program proizvodnje prirodnog meda u šumskim područjima Srbije čija se realizacija zasniva na kooperaciji sa seoskim domaćinstvima.
Program izrade košnica za pčele osmišljen je praktično kao program razvoja pčelarstva i prozvodnje meda. Naime, smatra se da 30 košnica predstavlja minimalni broj po kooperantu. Nadalje, finansijsko-ekonomska analiza računa se na prosečnom nivou od 50 i 100 pčelinjih društava, odnosno 50 i 100 komada košnica po kooperantu, s obzirom da se kroz dve do tri godine pčelinjak u vlastitoj produkciji može povećati i do 200 pčelinjih društava, a što podrazumeva nabavku dodatnog broja košnica.

KOŠNICE ZA PČELE

Košnica

Košnica predstavlja pčelinji stan, adaptiran od strane čoveka za lakše korišćenje pčelinjih proizvoda. Dugi niz godina, sve do 1750, usavršavale su se košnice sa nepokretnim saćem, kada je pronađena košnica sa pokretnim saćem koja predstavlja revolucionarni pronalazak savremenog pčelarstva. I ove košnice, čiju osnovnu jedinicu predstavlja ram ili okvir, su se vremenom menjale i usavršavale, tako da se do danas razvio i zadržao niz različitih tipova košnica. Sve njih karakterišu određene prednosti i nedostaci, ali još uvek ne postoji jedinstvena standardna košnica.
Od poznatijih tipova, kao što su: pološka, Alberti-Žnideršičeva (AŽ), Dadant-Blatova (DB), Langstrot-Rutova (LR) i u novije vreme Fararova košnica, najraširenija je Langstrot-Rutova ili LR košnica i kao takva se smatra najprihvatljivijom za savremeno pčelarenje. U skladu sa navedenim, ovim radom je predviđena izrada upravo te košnice.

Konstrukcija LR košnice

Opšti izgled košnica
Opšti izgled košnice sa presecima po dužini i širini prikazani su na slici 1.

Sl. 1 - Prikaz LR košnice:
a) Opšti izgled; b) Presek po širini i dužini košnice

Delovi LR košnice

Standardna LR košnica sastoji se iz sledećih delova:

- podnjača 1 kom.
- nastavak 3 kom. (najčešće)
- polunastavak 3 kom. (neobavezno)
- dvotrećinski medišni nastavak 3 kom. (neobavezno)
- ventilacija sa hranilicom 1 kom.
- matična rešetka 1 kom. (neobavezno)
- poklopac 1 kom.
- krov 1 kom.
- ramovi (okviri) 30 kom. (standardno)

Opšti izgled podnjače sa regulatorom leta, te preseci po dužini i širini sa dimenzijama dati su na sl. 2.

Sl. 2 - Podnjača LR košnice:
a) izgled podnjače sa regulatorom leta b) presek podnjače po širini i dužini

Na sl. 3 prikazana je konstrukcija nastavka, a dimenzije u mm date su u tabeli 1.

Sl. 3 - Konstrukcija nastavka

Gore levo prednja i zadnja stranica s presekom sa strane, desno leva i desna stranica sa presekom sa strane; dole sastav stranica na zupce; sasvim levo (dole) detalj s poluutorom i limenim nosačem za okvire

Tabela 1. - Dimenzije nastavka u mm

Konstrukcija polunastavaka i tzv. dvotrećinskih nastavaka (ILINOYA) su identične prikazanoj konstrukciji nastavaka. Jedina razlika je ta što je visina polunastavaka 147 mm, a ILINOYA nastavaka 170 mm.
Ventilacija sa hranilicom predstavlja pomoćni deo vrlo važan za seobu pčela i zumsku prihranu, kako bi se nadomestio nedostatak prirodne hrane za potrebe pčela i stimulaciju njihovog razvoja.
Prikaz krova LR košnice sa presecima po dužini i širini dat je na sl. 5.

Sl. 5. - Krov LR košnice:
a) izgled krova, b) presek krova po širini i dužini

Od svih izvedbi okvira ili ramova najprihvatljiviji je tzv. Hofmanov ram, čiji je izgled sa detaljima izrade prikazan na sl.6, a odgovarajuće dimenzije celog okvira i poluokvira date su u tabeli 2.

Sl. 6. - Hoffmanov okvir:
a) prikaz elemenata veze b) Root-ova izrada

Tabela 2. - Dimenzije Hoffmanovog okvira za LR košnicu

Na slici 7 prikazana je Haneman-ova rešetka koja se stavlja iznad plodišnog nastavka, a sa ciljem sprečavanja polaganja jaja u medišni deo košnice.

Sl. 7. - Matična ili Honemanova rešetka

Kod izrade košnica, radi kompatibilnosti u prometu opreme i pčelinjih proizvoda, važno je pridržavati se standardnih dimenzija.
U tabeli 3 date su dimenzije sastavnih delova LR košnice u mm.

Tabela 3. - Dimenzije sastavnih delova LR košice u mm

SIROVINE ZA IZRADU KOŠNICA

Za izradu LR košnica koristi se sledeći materijal:
- čamova daska, debljine 25 mm,
- lipova daska, debljina 32 i 40 mm,
- vodootporna furnirska ploča topole, debljine 20 mm,
- lesonit debljine 3,2 mm,
- žičano platno sa okcima 3 mm,
- pocinkovani i štamparski Al lim debljine 0,6 mm,
- kolarski ekseri 50 mm,
- parafin ili neko drugo zaštitno sredstvo (lazurni lak i sl.),
- lepak za drvo.

TEHNIČKO-TEHNOLOŠKO REŠENJE

Tehnologija izrade

U skladu sa konstrukcijom košnica, izrada ovih proizvoda sastoji se od izrade pojedinih delova i njihovog sklapanja u uobičajeni završni oblik i formu. Isto tako, izrada pojedinih delova sastoji se od izrade konstruktivnih elemenata koji se nakon obrade sastavljaju u sklopove - delove košnica.
Svaki od pomenutih delova košnica izrađuje se izvođenjem niza različitih tehnoloških operacija. Generalno posmatrano, pri izradi košnica glavne operacije su sledeće:

- priprema proizvodnje,
- krojenje elemenata ili formatizovanje šperploče i lesonita,
- bazno blanjanje (ravnanje - abrihtovanje) i po potrebi izrada sljubnice (figovanje) za širinsko slepljivanje,
- spajanje,
- blanjanje na konačnu debljinu elemenata (dihtovanje),
- fino kraćenje na tačnu meru, odnosno formatizovanje,
- izrada elemenata veza,
- bušenje rupa,
- sastavljanje delova,
- završno figovanje sastavljenih delova,
- brušenje,
- zaštita delova parafinom ili lazurnim lakom,
- opšivanje limom (kod krova).

Izbor opreme

Za značajniju proizvodnju košnica potrebno je predvideti posebne mašine za izvođenje pojedinih operacija, odnosno izradu pojedinačnih konstruktivnih elemenata košnice koji bi se montirali u sklopove, a ovi u gotove košnice. Na ovaj način je praktično omogućena serijska proizvodnja košnica.
Međutim, ovim programom se u početku rada predviđa manji obim proizvodnje, odnosno manja investiciona ulaganja u opremu, potrebne objekte i broj zaposlenih. Nakon određenog vremena za uhodavanje rada radionice, jasno je da se može ići u pravcu dokupljivanja potrebne opreme, dodatnog zapošljavanja potrebnih izvršilaca ili generalno u pravcu razvoja programa proizvodnje košnica.
Za početni rad radionice predviđena je sledeća oprema:
- kombinovana stolarska mašina 1 kom.
- stona glodalica 1 kom.
- ručna brusilica, stega i uobičajeni sitni stolarski alat.

Kombinovana stolarska mašina treba da je opremljena sa:
- stolom sa kružnom testerom,
- blanjalicom za bazno ravnanje (abrihter) radne širine 500 mm,
- debljačom ili dihtom, takođe radne širine 500 mm
- suportom sa futerom za brušenje.

Kod stone glodalice (frezera) ističe se samo zahtev za dužinom radne osovine od 270 mm, dok prema ostalim karakteristikama može da se predvidi obična glodalica. Obe mašine, takođe, mogu da se nabave kao nove ili kao reparirane, koje u potpunosti zadovoljavaju, a u investicionom pogledu su jeftinije.

Objekti

U pogledu objekata za proizvodnju košnica u manjim serijama potrebno je predvideti:
- proizvodni prostor (radionicu) površine oko 50 m2,
- nadstrešnicu za prijem rezane građe i odlaganje gotovih proizvoda površine oko 30 m2.
Magacin pomoćnog materijala se ne predviđa kao poseban objekat, jer se isti može organizovati u sklopu radionice.

  preuzmi seminarski rad u wordu » » »

Besplatni Seminarski Radovi