URINARNI SISTEM

Urinarni (uropoezni) sistem obuhvata organe koji učestvuju u regulaciji volumena i sastava tjelesnih tečnosti. Preko ovih organa iz organizma se eliminiše višak vode, a s njom i višak elektrolita i toksični produkti metabolizma, prije svega urea i kreatinin. Posredstvom urinarnog sistema krvna plazma se „čisti“ od nepoželjnih supstanci, pri čemu se stvara mokraća (urin) kojom se nepotrebne materije odstranjuju iz tijela. Urinarni sistem čine bubrezi, mokraćovodi, mokraćna bešika i mokraćna cijev. Njihov razvoj je u tijesnoj vezi sa razvojem polnih organa. Dok kod osoba ženskog pola dolazi do potpunog odvajanja mokraćnih i polnih puteva, kod muškaraca oni ostaju sjedinjeni na nivou uretre.

BUBREG

Bubrezi su centralni organi urinarnog sistema. Smješteni su iza peritoneuma u bubrežnoj loži. Omotani su fibroznom kapsulom, koja je obavijena slojem masnog tkiva. Masne naslage oko bubrega čine tzv bubrežno jastuče koje štiti organ od tzv mehaničkih stresova.
Spoljašnja strana bubrega je ispupčena, a unutrašnja ugnuta i u njenom središtu se nalazi hilus. Kroz hilus u bubreg ulaze bubrežna arterija i nervi, a izlaze mokraćovod, bubrežna vena i limfni sudovi. Hilus je u vezi sa šupljinom zvanom renalni sinus koji sadrži masno i rastresito vezivno tkivo.
Parenihm bubrega je podijeljen na perifernu zonu – korteks i unutrašnju zonu – medulu. Na SM korteks je tamnije boje i zrnaste strukture, dok je medula svjetlija i prugasta. Medula ljudskog bubrega sadrži 10-18 renalnih (Malpigijevih) piramida. Na uzdužnom presjeku organa piramide imaju trouglast oblik. Vrh je okrenut ka hilusu, a baza ka periferiji. Sa baza renalnih piramida u korteks se projektuju prugaste strukture-medularni zraci(Feranove piramide). Ferajnove piramide se tradicionalno tretiraju kao komponenta kore, zajedno sa pravim kortikalnim parenhimom koji ispunjava prostor između njih (renalni lavirint).
Vrhovi renalnih piramida (renalne papile) prominiraju u ljevkaste šupljine – male bubrežne čašice (calyces renales minores). Fuzijom ove dvije ili tri male čašice, nastaju velike bubrežne čašice (calyces renales majores), a ove se otvaraju u ljevkasto proširenje inicijalnog segmenta uretera – bubrežnu karlicu (pelvis renalis). Kori bubrega pripada parenhim između baza renalnih piramida i kapsule, kao i dio bubrežne supstance koja prodire između renalnih piramida, a poznata je pod nazivom renalne (Bertinijeve) kolumne.

Bubreg se može podijeliti na manje morfološke cjeline – lobuse i lobuluse. Lobus bubrega formira renalna piramida udružena sa kortikalnom supstancom iznad njene baze i sa kortikalnim parenihmom koji zahvata polovine dviju susjednih Bertinijevih kolumni. Broj lobulusa odgovara broju renalnih piramida (8-18). Lobulus bubrega čine jedan medularni zrak i djelovi lavirnita koji ga neposredno okružuju. Kod čovjeka ne postoji jasna granica ni među bubrežnim lobusima, ni među lobulusima.

NEFRON

Nefron je osnovna strukturna i funkcionalna jedinica bubrega. Svaki neforn sposoban je da samostalno stvara mokraću pa se zato funkcija bubrega objašnjava preko građe i funkcije pojedinačnog nefrona.
Nefron čine bubrežno tjelašce(korpuskul) i bubrežni tubul, izgrađen od više segmenata: proksimalnog vijugavog tubula, tankog i debelog dijela Henleove petlje i distalnog vijugavog tubula. Veći broj nefrona uliva se u jedan sabirni tubul (cjevčicu). Bubrežna tjelašca i vijugavi djelovi tubula smješteni su u renalnom lavirintu i u subkapsularnoj zoni kore, a pravi djelovi neforna (Henleove kaplje) i sabirni tubuli u medularnim zracima i meduli.
Po lokalizaciji i građi nefroni se dijele na kortikalne i jukstamedularne. Korpuskuli kortikalnih nefrona lokalizovani su u spoljašnjem i središnjem regionu kore. Njihove Henleove petlje su kratke i ne prodiru duboko u srž bubrega. Ovakvi nefroni dominiraju bubrežnim parenhimom i čine oko 80% svih nefrona. Tjelašca ostalih 20% nefrona smještena su u blizini medule i oni se označavaju kao jukstamedularni nefroni. Njihove Henleove petlje prodiru duboko u medulu, do vrha renalne piramide; i učestvuju u stvaranju gradijenta hipertoničnosti u intersticijumu hipertonične mokraće.

BUBREŽNI KORPUSKUL

Bubrežno tjelašce je početni, prošireni dio nefrona u kome se filtrira krvna plazma. Korpuskul je loptastog oblika. Sastoji se od bubrežnog glomerula i Boumanove kapsule.
Bubrežni glomerul čini splet gusto zbijenih kapilara koji obrazuju formaciju u obliku klupka. Ovaj kapilarni splet povezuje aferentnu (dovodnu) sa eferentnom (odvodnom) arteriolom. Dovodna arteriola pristupa bubrežnom korpuskulku na istom mjestu gdje ga odvodna aretriola napušta. Zato se taj pol korpuskula naziva vaskularnim polom. Nasuprot njemu smješten je urinarni pol, na kome isfiltrirana krvna plazma odvodi iz korpuskula proksimalnim vijugavim tubulom.
Bubrežni glomerul omotan je dvostrukim epitelnim omotačem, nazvanim Boumanova kapsula. Spoljasnji ili parijetalni list Boumanove kapsule granici bubrezno tjelasce od okolnog parenhima. Prostire se od urinarnog do vaskularnog pola, a čini ga sloj pljosnatih ćelija naleglih na bazalnu laminu. Na urinarnom polu ljuspast epitel parijetalnog lista Boumanove čaure prelazi u kockast epitel proksimalnog bubreznog kanalića.
Ćelije visceralnog lista su znatno kompleksnije gradje i označavaju se kao podociti. Podociti su priljubljeni uz kapilarni zid, a njihova bazalna lamina sjedinjena je sa bazalnom laminom endotela. Između dva lista Boumanove kapsule nalazi se INTERKAPSULARNI (urinarni, mokraćni ili Boumanov) PROSTOR u kome se sakuplja primarna mokraća.
Iscjedak krvne plazme označava se kao ultrafiltrat krvi ili primarna mokraća, a membrana kroz koju se vrsi filtracija – filtraciona membrana ili filtraciona barijera.
U sastav filtracione (krvno-urinarne) barijere ulaze ri komponente:
a) endotel kapilara
b) fuzionisane bazalne lamine endotela kapilara i podocita koji čine jedinstvenu cjelinu nazvanu glomerulska bazalna membrana (GBM)
c) membrana filtracionih pukotina podocita
Glomerulski kapilari su fenestrovanog tipa. Njihove fenestre su brojnije, većeg promjera i nisu premošćene dijafragmom.
Glomerulska bazalna membrana (GBM) nastaće stapanjem dviju bazalnih lamina, od kojih jedna pripada kapilarnim endotelnim ćelijama, a druga podocitima. U noj se razlikuje središnji, elektrono-gusti sloj i sa obje strane po jedan elektrono-svjetliji sloj.
Treću komponentu filtracione membrane čine ćelije visceralnog lista Boumanove kapsule – podociti. Ove ćelije imaju okruglasto ili ovalno tijelo od kapilarnog zida, od koga polazi nekoliko primarnih produžetaka. Od primarnih izdanaka odvajaju se sekundarni, a od njih tercijerni produžeci. Sekundarni i tercijerni produžeci naležu na kapilarni zid, a od endotelnih ćelija odvaja ih GBM. U ćelijskom tijelu podocita nalazi se ovalan euhromatičan nukleus i osrednje razvijene sekretne organele i lizozomi koji sugerišu sekretnu i fagocitnu ulogu ove ćelije.
Prostor između glomerulskih kapilarnih petlji ispunjen je specijalnom tkivnom supstancom – mezangijumom. Mezangijum čine mezangijumske ćelije zajedno sa ekstracelularnim matriksom koga same stvaraju. Mezangijum unutar glomerula označava se kao intraglomerulski mezangijum, a ćelije – intraglomerulske mezangijumske ćelije. Mezangijum zauzima oko 15% volumena glomerula. Meangijumski matriks je amforna supstanca čiji sadržaj odgovara sadržaju klasične bazalne lamine, dok su mezangijumske ćelije nepravilnog zvjezdastog oblika sa brojnim produžecima od kojih neki prodiru između endotelnih ćelija i zadiru u lumen kapilara. Imaju fagocitnu i kontraktilnu sposobnost. Primarna uloga mezangijumskih ćelija je fagocitoza, tj. čišćenje GBM od čestica koje se nakupljaju tokoim filtracije. Iako pripadaju mononukleusnom gafocitnom sistemu, mezangijumske ćelije ne vode porijeklo od monocita, već od prekurzora glatkih mišićnih ćelija, što potvrđuje prisustvo aktinskih mikrofilamentata u njihovoj citoplazmi.

BUBREŽNI TUBUL

Bubrežni tubul proteže se od parijetalnog lista Boumanove kapsule , tj. od mokraćnog pola bubrežnog korpuskuluma, do lučnog sabirnog tubula. Cijelim tokom obložen je jednoslojnim epitelom, ali se ćelije u pojedinim segmentima tubula odlikuju različitim oblikom i različitim ćelijskim specijalizacijama u skladu sa svojom funkcijom. Dok se u korpuskulumu filtrira krv i stvara primarna mokraća, osnovna uloga tubula je apsorpcija vode, elektrolita i drugih sastojaka glomerulskog filtrata, a u manjoj mjeri i sekrecija nekih neorganskih jona. Bubrežni tubul ima tri histološke zone, od kojih svaka ispoljava različitu ulogu u tubularnoj funkciji. Proksimalni distalni segmenti imaju vijugav tok, a povezuje ih pravi dio tubula koji, ima nishodni i ushodni krak.

a) PROKSIMALNI VIJUGAVI TUBUL je oko tri puta duzi od distalnog. Obložen je jednoslojnim kockastim epitelom. Epitelne ćelije tubula – nefrociti imaju oblik sličan panju drveta. Ispoljavaju snažnu acidofiliju zbog obilja mitohondrija u citoplazmi. Jedro je okruglo i euhromatično, a zauzima centralni dio ćelije. Na lumenskoj strani nefrocita nalaze se guste i prave mikroresice koje obrazuju prugast (četkast) pokrov. Ove ćelijske specijalizacije povećavaju apikalnu površinu nefrocita za oko 30 puta. Mikroresice su obložene gustim glikokaliksom koji im pruža fizičku i hemijsku zaštitu. Između baza mikroresica, na apikalnoj površini ćelije nalaze se uvrati plazmaleme, a u njihovoj blizini u citoplazmi na EM zapaža se mnoštvo endocitoznih vezikula i lizozoma. Vezikule sadrže proteine koji su prošli kroz filtracionu barijeru i dospjeli u tubul.
Bočne površine nefrocita su veoma nepravilne, sa brojnim interdigitacijama susjednih ćelija, tako da se granice medju njima na SM ne uočavaju. U apikolateralnoj zoni ćelije su povezane spojnim kompleksima.
Bazalna površina nefrocita znatno je povećana učestalim invaginacijama plazmaleme. Ovi uvrati formiraju tzv. bazalni lavirint. Između uvrata bazalne ćelijske membrane, u bazalnom dijelu citoplazme, gusto su upakovane tanke, duguljaste mitohondrije orijentisane paralelno sa osom nefrocita. Ovakvu odliku imaju ćelije koje učestvuju u aktivnom transportu jonu.
U bazolateralnom domenu nefrocita nalazi Na+/K+ - ATP-aza (natrijumova pumpa) koja aktivno transportuje jone Na+ u međućelijski prostor i bazalni lavirint

b) HENLEOVA PETLJA – ima oblik latiničnog slova U. početni dio Henleove petlje ulazi iz renalnog lavirinta u medularni zrak, a završni se opet vraća u lavirint. Henleova petlja se sastoji iz debelog dijela silaznog kraka,tankog dijela silaznog kraka, tankog dijela ushodnog kraka i debelog dijela ushodnog kraka. Debeli dio silaznog kraka obložen je epitelnim ćelijama koje veoma nalikuju na nefrocite. Debeli segment se naglo sužava i nastavlja tankim dijelom Henleove petlje. Epitelne ćelije koje ga oblažu su pljosnate. Širi je samo onaj dio ćelije koji sadrži jedro i on prominira u lumen.
Debeli dio ulaznog kraka Henleove petlje liči na distalni vijugavi tubul.
Dužina nefrona uslovljena je dužinom Henleove petlje, preciznije dužinom njenog nishodnog i ushodnog tankog dijela. Kod kortikalnih djelova ovi djelovi su kratki, a kod jukstamedularnih su dugi i spuštaju se duboko u srž bubrega. Samo jukstamedularni nefroni učestvuju u koncentrisanju mokraće.

c) DISTALNI VIJUGAVI TUBUL širok je kao PVT, ali je znatno kraći. N jegove ćelije nazivaju se nefrocitima, mada se unekoliko razlikuju od nefrocita proksimalnog tubula. Distalni nefrociti su sitniji, nemaju četkast pokrov već rijetke mikrovile na apikalnoj površini i ispoljavaju slabiju acidofiliju od proksimalnih.
Jedra su smještena bliže apikalnom polu ćelije. U apikalnoj citoplazmi distalnih nefrocita nema endocitoznih vezikula, ali im se bazolateralni ćelijski domeni ne razlikuju od istih proksimalnih nefrocita.
Završni dio distalnog vijugavog tubula nastavlja se lučnim sabirnim tubulom koji je drugačijeg embrionalnog porijekla od nefrona.

JUKSTAGLOMERULSKI APARAT

Jukstaglomerulski aparat (JGA) je zajednički naziv za grupu specijalno diferentovanih ćelija smještenih na vaskularnom polu bubrežnoj tjelašca. Ovaj celularni kompleks učestvuje u regulaciji sistemskog krvnog pritiska. JGA se sastoji iz tri komponente : MAKULE DENZE, JUKSTAGLOMERULSKIH ĆELIJA i EKSTRAGLOMERULSKIH MEZANGIJUMSKIH ĆELIJA.
MACULA DENSA: Uzlazni krak Henleove petlje vraća se iz medule prema korteksu stremeći ka vaskularnom polu sopstvenog korpuskula. U blizini vaskularnog pola uzlazni krak ulazi u distalni vijugavi tubul, a ovaj se primiče aferentnoj arterioli i naliježe na njen zid. Na mjestu kontakta zapažaju se promjene u tubule i u dovodnoj arterioli. Distalni nefrociti na tom mjestu postaju tank ii cilindrični pa sui m jedra gusto zbijena. Taj dio izgleda tamnije i naziva se gusta mrlja (muscular densa). Bazalna lamina tubula u toj zoni je ekstremno tanka i nekompletna tako da nefrociti makule denze stupaju u direktan kontakt sa jukstaglomerulskim i ekstraglomerulskim mezangijumskim ćelijama. Ćelije guste mrlje imaju duguljasto jedro, iregularne makrovile na površini i bazalni lavirint u bazi.
JUKSTAGLOMERULSKE ĆELIJE nalaze se u u mediji aferentne arteriole, u zoni dodira krvnog suda i tubula. To su modifikovane glatke mišićne ćelije sa ovalnim jedrom i mnoštvom PAS-pozitivnih granula u kojima je deponovan enzim (hormon) rennin.
EKSTRAGLOMERULSKE MEZANGIJUMSKE ĆELIJE nalaze se u trouglastom prostoru koji graniče macula denza, dovodna i odvodna arteriola korpuskula. Vrh ovog trougla zadire u glomerul i na njemu se ekstraglomerulski mezangijum nastavlja intraglomerulskim. Ekstraglomerulske mezangijumske ćelije su spljoštene, zvjezdaste ćelije sa citoplazmatskim izdancima kojima se međusobno dodiruju formirajući svojevrstan citoretikulum. Ćelije su okružene mezangijumskim matriksom.

SABIRNI TUBULI I DUKTUSI

prenose dio neresorbovanog golomerulskog filtrate, odn sada već definitivnu mokraću, od nefrona do malih bubrežnih čašica. Apsorpcijom vode ovaj kanalikularni system aktivno učestvuje u koncentrisanju mokraće.
Sabirni kanalikularni sistem bubrega može se klasifikovati na: lučne sabirne tubule, prave sabirne tubule i papilarne duktuse.
Lučni sabirni tubuli predstavljaju nastavak distalnih vijugavih tubula. Ove cjevčice u obliku luka ulaze iz renalnog lavirinta u medularni zrak, gdje se ulivaju u prave sabirne tubule. Pravi sabirni tubuli prolaze kroz medularni zrak, silaze u renalnu piramidu i streme ka njenom vrhu, uzdižući se sa tubulima iste građe. 5-7 pravih tubula spaja se pod uglom gradeći papilarni duktus. Lučni sabirni tubuliobloženi su prostim kockastim epitelom, a pravi sabirni prostim cilindričnim epitelom. U oba tubula, epitel sadrži dva tipa ćelija : svijetle i tamne. Svijetlih ćelija ima znatno više. Njihova citoplazma je siromašna u organelama pa se slabije boji. Za razliku od nefrocita, granice među svijetlim ćelijama su jasne i oštre. Tamne ćelije imaju više mitohondrija od svijetlih što se odražava na njihovu boju. Ove ćelije su brojnije u proksimalnim sabirnim tubulima, a idući prema papilarnom duktusu postepeni iščezavaju.
Papilarni duktusi(Belinijevi kanali) imaju približno isti prečnik kao bubrežno tjelašce. Obloženi su jednim slojem svkijetlih, cilindričnih ćelija. Veći broj papilarnih duktusa otvara se na površini renalne papile obrazujući tzv rešetasto polje(area cribrosa). U ovoj zoni jednoslojan cilindrični epitel duktusa prelazi u epitel prelaznog tipa koji će zastirati sve nishodne mokraćne puteve, izuzev distalnog dijela uretre.

KRVOTOK BUBREGA

Svaki bubreg dobija krv iz abdominalne aorte preko arterije renalis. Pri ulasku u bubrežni sinus renalna arterija se obično grana na dva ogranka, od kojih jedan odlazi u prednji, a drugi u zadnji dio organa. Prije ulaska u bubrežni parenhim ovi ogranci se razgranavaju dajući aa interlobares. Interlobarne arterije penju se uz Bertinijeve kolumne sve do baza renalnih piramida, gdje se granaju na lučne arerije (aa arcuatae). Arterije arkurate skreću naglo, u obliku luka i gotovo pod pravim uglom, nastavljajući tok graničnom linijom između kore i srži bubrega. Njihovi ogranci – aa.interlobulares odvajaju se od lučne arterije pod pravim uglom. Interlobularne arterije pružaju se ka kapsuli bubrega. Smještene su u centralnom pojasu renalnog lavirinta tako da graniče susjedne bubrežne režnjiće. Neke od ovih arterija završavaju se na periferiji kore, a neke prodiru i u kapsulu bubrega. Prolazeći kroz korteks, interlobularne arterije daju aferentne arteriole, po jednu za svaki korpuskul. Dovodne arteriola rasipaju se u glomerulski kapilarni splet iz kojeg izrastaju eferentne arteriole.
Odvodne arteriole jukstamedularnih nefrona daju duge, tanke kapilare koji prate Henleovu petlju i, slično njoj, prostiru do vrha renalne piramide, prave petlju i vraćaju se ka kortikomedularnoj granici. Ovi kapilari označavaju se kao vasa recta (pravi sudovi). Njihov nishodni krak grade kapilari kontinuiranog tipa, a ushodni krak kapilari fenestrovanog tipa.
Kapilari capsule bubrega i spoljašnjeg dijela kore sakupljaju se i formiraju tzv vv stellatae. Stelatne vene i peritubularni kortikalni kapilari ulivaju se u vv. interlobulares, a ove u vv. arcuatae iz kojih se krv vraća preko interlobarnih vena u renalnu venu i njome odvodi iz bubrega. Od ukupne količine krvi koja prođe kroz bubreg, 98-99% namijenjeno je kori, a svega 1-2% meduli. Krv kroz koru teče brzo, a kroz medulu lagano. Bubrežne arterije su terminalni krvni sudovi pošto se njihove grane ne anastomizuju.

HISTOFIZIOLOGIJA BUBREGA

Mehanizam stvaranja mokraće počiva na 3 fundamentalna procesa: filtraciji, resorpciji i sekreciji. Filtracija predstavlja cijeđenje krvne tečnosti kroz filtracionu barijeru i odvija se isključivo u bubrežnom tjelašcu, gdje nastaje ultrafiltrat krvi. Resorpcija podrazumijeva vraćanje supstanci iz filtrate nazad u krvotok, a sekrecija transport jona i drugih supstanci u suprotnom smjeru. Apsorpcija i sekrecija dešava se u tubulima nefrona i u sabirnim tubulima. Posredstvom ovih triju procesa organizam kontroliše svoju vodu, međućelijsku tečnost, osmotsku i acidobaznu ravnotežu.
U koncentrisanju mokraće učestvuju tri strukturne komponente bubrega : Henleove petlje jukstamedularnih nefrona, vasa recta i sabirni tubuli.

MOKRAĆNI PUTEVI

Definitivno uobličena mokraća izlučuje se iz bubrega papilarnim duktusima preko rešetastog polja renalne papile. Mokraća iz bubrega ulazi u mokraćne puteve koji imaju isključivo konduktornu ulogu, odn nemaju nikakvog uticaja na njen sastav i volume. Mokraćne puteve čine male bubrežne čašice, velike bubrežne čašice, bubrežne karlice, mokraćovodi, mokraćna bešika i mokraćna cijev (uretra). Izuzev uretre svi ekskretni putevi urinarnog sistema imaju isti plan građe. Njihov zid se sastoji iz 3 sloja: mukoze, mišićnog sloja i adventicije.

a) Sluznica svih urinarnih puteva izuzev distalnog dijela uretre, obložena je epitelom prelaznog tipa. Ovaj epitel je nepropustan za vodu i soli tako da čini snažnu osmotsku barijeru između mokraće i tkivne tečnosti.
Ispodn epitela nalazi se lamina proprija, sloj vezvinog tkiva ratzličite gustine.

b) Mišićni sloj – izgrađen je od glatkih mišićnih ćelija koje formiraju dva podsloja. Nasuprot zidu digestivne cijevi, u urinarnim putevima unutrašnji podsloj formiraju longitudinalno orjentisani, a spoljašnji podsloj
cirkularno orjentisani snopovi glatkih mišićnih ćelija.
U distalnom dijelu uretera pojavljuje se i treći mišićni podsloj, spolja od cirkularnog. U njemu su mišićne ćelije uzdužno orjentisane, tako da u tom dijelu zida uretera postoje dva longitudinalna podsloja i između njih jedan cirkularni. U evakuaciji mokraće ka mokraćnoj bešici presudan značaj imaju peristalički pokreti mišićnog sloja uretera.

c) Adventicija – je sloj ratresitog veziva bogatog adipocitima, krvnim i limfnim sudovima i nervima.

MOKRAĆNA BEŠIKA

Mokraćna bešika je rastegljiv kesasti organ koji služi kao privremeni rezervoar urina. U njenom zidu postoje tri otvora- dva za uretere, jedan za uretru. Trouglasti dio zida između ova tri otvora označava se kao trigonum.
Mokraćna bešika ima građu sličnu ureteru, mada je njen mišićni sloj znatno deblji, a između njega i sluznice umetnuta je submukoza.
Sluznica je sastavljena od prelaznog epitela i lamine proprije. Kod praznog organa epitel je tanak, a kod punog izgleda kao da ima 4-8 slojeva ćelija, dok je sluznica naborana po čitavoj unutrašnjohj površini bešike.
Ispod urotela nalazi se uzani pojas nešto gušćeg veziva – lamina proprija, a ispod nje prisutan je nešto širi pojas rastresitog veziva (tela submucosa) koje dozvoljava nabiranje sluznice nakon pražnjenja bešike.
U lamini propriji, neposredno ispod epitela, nalaze se brojni kapilari i venule, a u teli submukozi veći krvni sudovi i pojedinačni snopovi glatkih mišićnih tijela.
Mišićni sloj građen je od tri nejasno odvojena podsloja. U spoljašnjem i unutrašnjem podsloju dominiraju longitudinalno orjentisani snopovi, a u središnjem podsloju snopovi su postavljeni mahom cirkularno. Između mišićnih snopova ima dosta vezivnog tkiva.
Najveći dio mokraćne bešike obavija adventicija.
Seroza pokriva samo gornji dio organa(fundus).

MOKRAĆNA CIJEV

Mokraćna cijev odvodi urin iz mokraćne bešike izvan tijela. Kod žene uretra je isključivo mokraćni organ, dok je kod muškarca ova cijev ujedno završni dio urinarnih i genitalnih puteva.

URETRA ŽENE

građena je iz tri sloja: mukoze, mišićnog sloja i adventicije.
Sluznicu grade epitel i lamina proprija. Epitel u proksimalnom dijelu uretre je prelaznog tipa, a u distalnom je neorožali pločasto slojeviti epitel. Između ova dva regiona prisutan je cilindrični slojeviti epitel. Na površini epitela izlivaju se kanali periuretralnih žlijezda, čiji su sekretni djelovi smješteni u lamini propriji. lamina proprija je građena od rastresitog veziva ispunjenog mnoštvom venskih pleksusa.
Mišićni sloj mokraćne cijevi žene grade unutrašnji longitudinalni i spoljašnji cirkularni sloj glatkih mišićnih ćelija. U početnom dijelu uretre cirkularni sloj, zajedno sa kružno orijentisanim vlaknima glatkog mišića mokraćne bešike, gradi unutrašnji sfinkter uretre.
Adventicija je tanak sloj rastresitog veziva koje povezuje uretru sa susjednim organima.

URETRA MUŠKARCA

Anatomohistološki dijeli se na tri dijela: prostatični, membranski i spongiozni.
Prostatični dio – cijelim tokom se prostire kroz prostatu. U ovaj dio mokraćne cijevi otvara se mnoštvo prostatičnih kanala. Na zadnjem zidu prostatičnog dijela uretre nalazi se sjemeni brežuljak koji se izbočuje u njenu unutrašnjost. U centru brežuljka otvara se slijepi kanal. Prostatični dio uretre obložen je prelaznim epitelom.
Membranski dio – u njemu obično dolazi do smjene epitela, tako da se pojavljuje cilindrični slojeviti epitel koji zastire najveći dio muške uretre. Oko membranskog dijela uretre nalazi se spoljašnji sfinkter uretre, voljni mišić građen od poprečno-prugastih mišićnih ćelija.
Spongiozni dio smješten je u sunđerastom dijelu. Obložen je cilindričnim slojevitim epitelom sve do fose navikularis, gdje se pojavljuje pločasto slojeviti epitel bez orožavanja. U spongioznom tijelu nalaze se mukozne uretralne žlijezde, tzv. Litreove žlijezde koje svoj sekret izlučuju po površini epitela pružajući mu zaštitu od urina.

L I T E R A T U R A:

„Histološka građa organa“ –Z. Anđelković

 preuzmi seminarski rad u wordu » » »

Besplatni Seminarski Radovi